بررسي هيدروژئوشيمي و پهنه بندي كيفي آب زيرزميني دشت قائمشهر– جويبار

محدوده مطالعاتي قائمشهر- جويبار شامل حوضه هاي آبريز رودخانه هاي تالار و سياهرود مي باشد، كه در پاياب رودخانه تالار دشت قائمشهر- جويبار قرارگرفته است. وسعت كل محدوده مطالعه حدود1/3348 كيلومتر مربع مي باشد، كه از اين مقدار5/935 كيلومتر مربع دشت و مابقي(6/2412 كيلومترمربع) را ارتفاعات دامنه شمالي البرز تشكيل مي دهد. متوسط دماي دشت قائمشهر– جويبار 4/17 درجه سانتيگراد، متوسط رطوبت نسبي آن 79 درصد و متوسط آمار12ساله بارندگي دشت 8/733 ميلي متر مي باشد. نوع اقليم دشت، بر اساس طبقه بندي كوپن و دومارتن، در اقليم مرطوب قرار مي گيرد. محدوده مطالعاتي به لحاظ تقسيمات زمين شناسي در زون ساختاري البرز قرار گرفته است. رسوبات آبخوان در مخروط افكنه هاي جنوبي و مركزي دشت شامل شن و ماسه ها درشت مي باشند، اما مناطق شمالي دشت، عمدتاً از رسوبات دانه ريز سيلت و رس تشكيل شده اند. بررسي نقشه هم پتانسيل دشت قائمشهر – جويبار نشان مي دهد كه جهت جريان آب زيرزميني از جنوب به سمت شمال مي باشد. همچنين نوسانات سطح ايستابي آبخوان بر اساس هيدروگراف واحد دشت در دوره زماني(سال هاي آبي78-77 تا89-88)، نشانگر تعادل در آبخوان آبرفتي دشت قائمشهر - جويبار مي باشد. براساس مقاطع ژئوالكتريك حداكثر ضخامت آبخوان در جنوب غربي دشت و حداقل ضخامت آبخوان، در نواحي ساحلي درياي خزر وجود دارد. حداكثر ميزان قابليت انتقال در جنوب غربي دشت در مخروط افكنه هاي رود خانه تالار در حدود 1000 متر مربع بر روز مي باشد. هدف عمده از اين تحقيق، علاوه بر بررسي هيدروژئولوژي و مطالعه دراز مدت كيفيت آب زيرزميني (سال هاي آبي78-77 تا 89-88)، پهنه بندي مختلف كيفي با استفاده از قابليت هاي نرم افزار GISبوده است. در متوسط دوره 12 ساله، بيشترين ميزان آب زيرزميني دشت، جهت مصارف شرب داراي كيفيت نامناسب مي باشد(حدود6/50 درصد). به لحاظ مصارف كشاورزي براي متوسط دوره بر اساس دياگرام ويلكوس،2/75 درصد آب زيرزميني منطقه مربوط به كلاس C3S1مي باشد. همچنين به لحاظ مصارف صنعتي براي متوسط دوره 5/95 درصد آب زيرزميني محدوده رسوبگذار هستند. تيپ غالب آب زيرزميني دشت قائمشهر– جويبار، بي كربناته كلسيك، و از لحاظ سختي، آب زيرزميني دشت در اكثر چاه هاي نمونه برداري داراي كيفيت كاملاً سخت مي باشد. با بررسي نمودار هاي متوسط تغييرات زماني پارامتر هاي كيفي آب زيرزميني دشت در طول دوره 12 ساله، كيفيت آب زيرزميني رو به بهبود مي باشد، كه مي تواند نتيجه بارش هاي خوب در سال هاي اخير، تغذيه مناسب آبخوان و كنترل ميزان بهره برداري از چاه هاي آب زيرزميني باشد.