نقش شبکه های اجتماعی مجازی در قابلیت های پژوهشی و کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

چكيده: این پژوهش به‌منظور بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی بر قابلیت‌های پژوهشی و کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام گرفت. روش پژوهش از نظر راهبرد اصلی: کمی؛ از نظر هدف: کاربردی؛ از نظر راهکار اجرایی: میدانی؛ از نظر تکنیک تحلیلی: توصیفی _ پس¬رویدادی بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه‌های تهران، علاّمه طباطبائی، شهید بهشتی و دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1393-1392، در رشته‌های مختلف با حجم تقریبی 20000 هزار نفر تشکیل می‌داد. روش نمونه‌گیری از نوع اتفاقی بود. حجم نمونه با توجّه به مدل کرجسی ¬_ مورگان، با در نظر گرفتن خطای 05/0 = α قریب به 377 نفر در نظر گرفته شد که 308 پرسشنامه قابل تحلیل بود. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی شبکه‌های اجتماعی مجازی (با پایایی 66/0 = α)، پرسشنامه‌ی قابلیت‌های پژوهشی (با پایایی 97/0 = α) در قالب هشت مؤلفه‌ی توانایی انتخاب موضوع و تبیین مسئله‌ی تحقیق (با پایایی 90/0 = α)، توانایی جست¬جوی تحت وب (با پایایی 75/0 = α)، توانایی فیش‌برداری (با پایایی 66/0 = α)، تبحر در نگارش علمی (با پایایی 83/0 = α)، توانایی اجرای پژوهش و گردآوری داده‌ها (با پایایی 93/0 = α)، توانایی طبقه‌بندی و تحلیل داده‌ها (با پایایی 91/0 = α)، توانایی تدوین و تفسیر نتایج پژوهش و گزارش آن (با پایایی 94/0 = α)، اخلاق پژوهشی (81/0 = α) و پرسشنامه‌ی قابلیت‌های کارآفرینی (با پایایی 88/0 = α) در قالب پنج مؤلفه‌ی استقلال‌طلبی (با پایایی 63/0 = α)، ریسک‌پذیری (با پایایی 64/0 = α)، کنترل درونی (با پایایی 93/0 = α)، توفیق¬طلبی یا انگیزه‌ی پیشرفت (با پایایی 60/0 = α) و خلاقیت (با پایایی 81/0 = α) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس چند متغیره، آزمون موزس، آزمون یومان‌ویتنی، آزمون میانه، آزمون کروسکال والیس، آزمون جان‌خیر، آزمون اسپیرمن، آزمون خی دو، آزمون t دو گروهی مستقل و آنالیز واریانس دو عاملی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که تأثیر تعامل بین جنسیت و کاربست شبکه‌های اجتماعی مجازی بر قابلیت پژوهشی (0/34=F(1,303) ، =0/55>0/05) و کارآفرینی (38/3=F(1,303) ، =0/06>0/05) دانشجویان معنی‌دار نیست. اما تأثیر جداگانه‌ی کاربست شبکه‌های اجتماعی بر قابلیت پژوهشی (13/12=F(1,303) ، =0/001<0/05) معنی‌دار است. هم¬چنین تأثیر تعامل بین جنسیت و نوع کاربست شبکه‌های اجتماعی مجازی بر قابلیت پژوهشی (45/2= F(2,246) ، =0/088>0/05) و کارآفرینی (06/2= F(2, 246) ، =0/129>0/05) دانشجویان معنی‌دار نیست. كليد واژه¬ها: شبکه‌های اجتماعی مجازی، قابلیت‌های پژوهشی، قابلیت‌های کارآفرینی، تحصیلات تکمیلی