بررسی عوامل اقتصادی موثر فقر خانوارهای روستایی ایران

فقر مانند نیازهای اساسی یک مفهوم پویا و پدیده¬ای پیچیده و چند بعدی است. ابعاد مختلف فقر در کنش متقابل با همدیگرند، به طوری که عوامل بازدارنده فقر با تقویت همدیگر، زنجیرهای فقر را محکم¬تر و رسوخ¬ناپذیرتر می¬سازند. تعریفی که از فقر می¬شود نقش مهمی در اتخاذ سیاست¬های مبارزه با فقر دارد. به همین نحو عواملی که برای فقر شناسایی می¬شوند در اتخاذ سیاست¬های مبارزه با فقر مؤثرند. لذا هدف از انجام این مطالعه بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر فقر خانوارهای روستایی ایران طی دوره زمانی 1392-1364 و با استفاده از سیستم معادلات همزمان می¬باشد. در این مطالعه معادلات مربوط به فقر روستایی، رشد اقتصادی بخش کشاورزی و امنیت غذایی خانوارهای روستایی با استفاده از روش حداقل مربعات دو مرحله¬ای ( 2SLS ) برآورد شدند. نتایج نشان داد متغیرهای؛ نرخ تورم، نرخ بیکاری، دستمزد نیروی کار روستایی، ضریب جینی روستایی و حمایت دولت از قیمت انرژی در بخش کشاورزی بر فقر خانوارهای روستایی مؤثر می¬باشند. ضرایب برآورد شده برای این متغیرها به ترتیب برابر با؛ 055/0، 076/0، 081/0- ، 047/0 و 093/0- می¬باشد. از میان متغیرهای مؤثر بر فقر روستایی، متغیر حمایت دولت از قیمت انرژی در بخش کشاورزی با ضریب 093/0- بیشترین اثر را بر فقر روستایی دارد. لذا پیشنهاد می¬شود که دولت با تدوام حمایت از بخش کشاورزی، خصوصاً حمایت از قیمت انرژی در این بخش به کاهش میزان فقر کمک کند.