هنجارگریزی در غزلیات بیدل دهلوی

چکیده به کارگیری ابزارها و شگردهای گوناگون هنری، سبب برجستگی کلام می شود و هر اندازه، این شگردها، بدیع و تازه باشند، با مکث بیشتری همراه خواهند شد تا روح خواننده، به لذت بیشتری، دست یابد. در نقد آثار ادبی،توجه به ساختار شعر و مسایل زبانی، خواننده را به نتیجه ای مطلوب در فهم و تفسیر محتوا ،مضمون و اندیشۀ سخنوری، رهنمون می شود.یکی از یافته های نوین پیوند زبانشناسی و ادبیات در حوزۀ نقد متون فارسی، واکاوی انحراف از نرم و عدول از هنجارهای زبانی است که در کلام هنرمندان صاحب سبک و نوآور، بسامد چشمگیری دارد. شعر دورۀ هندی، سرشار از نوآوریهای دور از ذهن است زیرا هنرمندان این سبک با توسل به این فنون، برای آفرینش «مصرعی برجسته» در جهت رسیدن به «معنی بیگانه» بسیار کوشیده اند. بیدل عظیم آبادی، سرآمد شاعران مبهم گوی دورۀ دوم سبک هندی، با تاکید بر ابهام در شعر و پذیرش مضامین و ساختارهای نوگرایانۀ سبک هندی، شگردها و تصاویر تازه ای را با درهم شکستن هنجارهای کلیشه ای ارائه داده است. هدف از این پژوهش بررسی انواع هنجارگریزی در شعر بیدل دهلوی و تعیین میزان شعر آفرینی هر یک از آنها در کلام این شاعر ساختار شکن است که با ارائه نمونه هایی، تبیين شده است.