طراحی و اعتبارسنجی مدل بومی استانداردهای حرفه¬ای معلّمان در محیط¬های یاددهی – یادگیری (با تأکید ¬بر برهم¬کنش¬های پیوندی - سینرژیک مؤلفه¬های کلاس درس) در مدارس متوسطه دولتی پسرانه شهر تبریز

این پژوهش با هدف طرّاحی و اعتبارسنجی مدل بومی استانداردهای حرفه¬ای معلّمان در محیط¬های یاددهی – یادگیری در مدارس متوسطه دولتی پسرانه شهر تبریز انجام شده است. رویکرد پژوهشی از نوع ترکیبی یا آمیخته (کمّی و کیفی) و فرآیند سه مرحله¬ای بوده است. جامعه¬ی آماری پژوهش در مرحله¬ی دلفی، مجموعه¬ی پانل دلفی متشکل از اساتید، خبرگان و کارشناسان تعلیم و تربیت استان آذربایجان¬شرقی که به روش نمونه¬گیری هدفمند، تعداد 32 نفر انتخاب شدند و جامعه¬ی آماری مرحله¬ی پیمایشی نیز معلّمان مدارس متوسطه پسرانه دولتی شهر تبریز به تعداد 716 نفر در 5 ناحیه¬ی آموزش و پرورش بودند که به روش نمونه¬گیری خوشه¬ای چندمرحله¬ای، تعداد 154 نفر از 15¬مدرسه و از 3 ناحیه¬ی آموزش و پرورش انتخاب شدند. تکنیک¬ها و ابزارهای گردآوری داده¬ها در این پژوهش متناسب با مراحل سه¬گانه¬ی پژوهش عبارت از فیش¬های پایش و استخراج مؤلفه¬ها ابزارهای دلفی و پرسشنامه¬ی بسته پاسخ با طیف پنج¬گزینه¬ای لیکرت بوده است که اعتبار صوری و ساختاری آن¬ها توسط اساتید راهنما و مشاور تأیید و پایایی آن نیز در مرحله¬ی اجرای آزمایشی و با محاسبه¬ی ضریب آلفای کرونباخ، 965/0 بدست داد که حاکی از قابلیّت اعتماد مطلوب پرسشنامه بوده است. در پژوهش حاضر برای تحلیل داده¬¬های مراحل کتابخانه¬ای و دلفی از شاخص¬های آمار توصیفی و در مرحله¬ی پیمایشی نیز علاوه بر شاخص¬های توصیفی، از شاخص¬های آمار استنباطی و آزمون¬هایی همچون: تحلیل عاملی تأییدی(CFA)، آزمون برازش خی¬دو، تحلیل واریانس چندراهه، t تک متغیّره، آزمون فریدمن و... استفاده شد. یافته¬های حاصل از تحلیل داده¬ها در مراحل متعدد نشان داد که از 806 کلید¬مؤلفه¬ی مستخرج از 130 منبع مورد پایش، پس از مراحل پالایش، 118 کلیدمؤلفه¬ی استخراجی مرتبط با ابعاد و مؤلفه¬های استانداردهای حرفه¬ای معلّم، وارد مرحله-ی دلفی پژوهش گردیده و پس از اجرای 2راند پیوسته¬ی دلفی، تعداد 44 کلیدمؤلفه¬ی اجماعی در قالب10حیطه¬ی اصلی(استاندارد) مبنای مدل پیش¬فرض تجربی و ساخت ابزار پرسشنامه¬ای استانداردهای حرفه¬ای معلّم قرارگرفت. آزمون برازش ساختار عاملی و برازش مدل پیش¬فرض، مطلوبیّت عامل¬های ساختاری و مدل نهایی را تأیید نمود. همچنین در آزمون تحلیل واریانس چند¬راهه، برای مقایسه¬ی متغیّرهای مستقل، تفاوت معنادار در متغیرهای ناحیه¬ی خدمتی و گروه تدریس تأیید شد. همچنین نتایج آزمون¬های توزیع نرمال، مقایسه¬ی میانگین تک متغیری و رتبه¬بندی استانداردها نشان دادند که معلّمان متوسطه، عامل(استاندارد) 7 تحت عنوان «دانش و مهارت¬های استفاده از فناوری در کلاس¬درس» را در اولویت اوّل و عامل (استاندارد) 10 تحت عنوان «نگرش¬ها و دیدگاه¬های فلسفی - تربیتی معلّم» را در اولویت آخر رتبه¬بندی نموده¬اند و بقیه¬ی عامل¬ها نسبت به رتبه¬ی میانگین میان این دو عامل توزیع شده-اند. کلمات کلیدی: معلّم حرفه¬ای، اثربخشی، استانداردسازی، مدل بومی استانداردهای حرفه¬ای، معلّمان مدارس متوسطه¬ی دولتی شهر تبریز.