تحلیل الگوی توزیع فضای سبز (پارک ها) در شهر اهواز؛ مطالعۀ موردی: منطقۀ سه

با توسعه شهرنشینی، فضای سبز بسیار مورد توجه قرار گرفت و به عنوان یک نماد مهم سلامت اکوسیستم های شهری شناخته شد. پارک و فضای سبز در ارتقای کیفیت زندگی افراد ساکن در محدوده شهری نقش مهمی دارد و توزیع متوازن آنها درون شهرها در کارایی آنها و رضایت شهروندان بسیار موثر است. هدف پژوهش حاضر تحلیل الگوی توزیع پارک ها، مکانیابی برای احداث پارک جدید و برآورد سرانه فضای سبز متناسب با شرایط محیطی و اجتماعی در منطقه سه شهر اهواز می باشد. برای دستیابی به هدف مذکور با رویکردی کاربردی و ماهیتی توصیفی، تحلیلی از بیست شاخص منتخب حاصل از مطالعات و نظرات خبرگان استفاده شد که اطلاعات مورد نیاز با مطالعه ادبیات موضوع و پژوهش های پیشین جمع آوری گردید و توسط مدل فرایند تحلیل شبکه ای، پرومتی و ابزارهای تحلیلی در محیط نرم افزار Arc GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که یازده محله منطقه سه اهواز فاقد پارک می باشد. با مقایسه سرانه پارک در محلات با سرانه استاندارد طرح تفصیلی مصوب1376 (4/13) معلوم شد که 78/76 درصد محلات از لحاظ برخوداری از پارک در وضعیت محروم و بسیار محروم قرار دارند. بررسی شعاع عملکرد پارک های موجود نشان داد که 53 درصد پارک ها در ارائه خدمات به ساکنان محلات مقصد، در وضعیت مطلوب قرار دارند؛ همچنین در شاخص های استاندارد مساحت 81 درصد مطلوب، در شاخص سرانه استاندارد 27 درصد مطلوب، در شاخص پوشش جمعیتی 49 درصد مطلوب و در شاخص دسترسی 5 درصد مطلوب پارک ها می باشند. در بررسی کلی شاخص های منتخب کیفی مشخص گردید که تنها 24 درصد از پارک ها در وضعیت مناسب و بسیار مناسب قرار دارند. رتبه بندی پارک های منطقه سه به لحاظ برخورداری از شاخص های کیفی نشان داد که پارک مینا در بهترین وضعیت و پارک شهدای زرگان در نامناسب ترین وضعیت قرار داردند. برای مکانیابی پارک های جدید، بیست مکان تعیین شد که توسط نرم افزار Super Decisions اولویت احداث آنها مشخص گردید. نتایج پژوهش، حاکی از این است که توزیع پارک ها در منطقه سه شهر اهواز بسیار نامتوازن، بی توجه به تراکم جمعیت و نامتناسب با استانداردهای موجود مکانیابی می باشد و برای مرتفع ساختن این خلل، نیاز به احداث پارک جدید می باشد، لذا احداث پارک جدید بایستی بر اساس استانداردهای موجود باشد تا ضمن کارایی بالاتر، کیفیت زندگی و رضایت مندی شهروندان را تضمین نماید.