مطالعه كالبد شناسي گوش مياني در گاوميش رودخانه¬اي بالغ.

گاوميش در اقتصاد بيش از 04كشور جهان از جايگاه ويژهاي برخوردار است و تعداد و پراكندگي جغرافيايي آن همه ساله در حال افزايش است. گاوميش بر حسب محيط زيست به دو نوع گاوميش رودخانهاي و گاوميش باتلاقي تقسيم ميگردد. گوش مياني داراي وجوه آناتوميكي زيادي بوده و در انتقال صوت داراي اهميت مي- باشد. عليرغم تحقيقات وسيع انجام شده در مورد آناتومي و بافت شناسي اعضا مختلف گوش مياني در حيوانات، مطالعه ساختار آناتوميكي و بافت شناسي اين عضو در گاوميش صورت نگرفته بود. براي انجام اين مطالعه 40 راس سر گاوميش بالغ رودخانهاي در گروه سني دو تا چهار سال ( 71عدد نر و 71عدد ماده) از كشتارگاه شهرستان اروميه تهيه گرديد. در مرحله بعد مطالعه آناتوميكي و بافت شناسي روي حباب صماخي، شيپور استاش، استخوانچههاي گوش مياني، پرده صماخ و حلقه صماخي انجام شد. نتايج آناتوميكي نشان داد حباب صماخي در گاوميش بزرگ و توسعه يافته ميباشد. ديواره استخواني نازك و شكننده بود. زائده عضلاني در حباب صماخي تك قسمتي و غير نوك تيز مشاهده شد. استخوانچهها و پرده صماخ در عمق حباب صماخي مشاهده گرديد. شيپور استاش لوله قيفي شكل، كوتاه و تماما غضروفي بوده و دهانه حلقي آن نيمدايره ديده شد. شيپور استاش سفيد رنگ بود و بجز دهانه حلقي در ساير قسمتها توسط استخوان گيجگاهي احاطه شده بود. پرده صماخ بيضي شكل و سفيد يكدست تا سفيد صورتي مشاهده گرديد. قسمت سست پرده صماخ كوچك و سه گوش تا مستطيلي بوده و قسمت محكم پرده صماخ نيز بيضي شكل و بزرگ ميباشد. رنگ پرده صماخ در قسمت سست روشنتر از قسمت محكم پرده صماخ بوده و قسمت ناف پرده صماخ نيز رنگ ماتتري نسبت به كل پرده صماخ داشت. زاويه قرار گيري پرده صماخ در جنس نر تقريبا 44درجه و در جنس ماده 47درجه بود. همچنين در گوش سمت چپ نسبت به گوش سمت راست پرده صماخ زاويه بيشتري داشت. حلقه صماخي بيضي شكل ديده شد. استخوانچه چكشي بزرگترين استخوانچه بوده و سر آن بصورت گرد ميباشد. سر استخوانچه چكشي با قسمت بدنه استخوانچه سنداني مفصل ميشد. زائده فوقاني بسيار كوچكتر از دو زائده ديگر بود. زائده عضلاني بزرگترين زائده بوده و نوك تيز ديده شد و به عضله كشنده صماخي متصل ميشد. زائده جانبي نيز به قسمت محكم پرده صماخ متصل شده بود. استخوانچه سنداني داراي زائده بزرگ چهارگوش و مستطيلي و زائده كوچك مثلثي بود. در انتهاي زائده بزرگ سطح مفصلي قرار داشت كه با قسمت سر استخوانچه ركابي مفصل ميشد. استخوانچه عدسي در گاوميش وجود نداشت. استخوانچه ركابي بدنه چهارگوش داشته و زائده عضلاني آن گرد بوده و به عضله ركابي متصل ميشد. شاخك قدامي كج قرار گرفته بود و از شاخك خلفي مقداري بزرگتر بود. همچنين شاخك خلفي ضخيمتر ديده شد. نتايج بافت شناسي نشان داد استخوانهاي تشكيل دهنده حباب صماخي از نوع استخوان متراكم بوده و اپيتليوم پوششي سطح داخلي حباب صماخي در اكثر نقاط از نوع اپيتليوم سنگفرشي ساده ميباشد. در دهانه حلقوي شيپور استاش لوزه لوله شنوايي از نوع غير فوليكولر وجود داشت. اپيتليوم شيپور استاش در ابتدا از نوع اپيتليوم تنفسي بوده و نيز در انتها بصورت چكيده پ مكعبي يا استوانهاي ساده بود و در محل ورودي گوش مياني از نوع سنگفرشي مطبق بود. غضروف شيپور استاش فقط در قسمت ابتدايي بصورت الاستيك بوده و در بقيه قسمتها بصورت غضروف شفاف ميباشد و در مجموع ويژگيهاي غضروف شفاف را نشان ميداد. همچنين لوله شنوايي گاوميش داراي قطعات غضروفي فرعي بوده و غدد موجود در آن از نوع موكوسي مشاهده گرديد. پرده صماخ داراي سه لايه اكتودرمي، بافت همبند و لايه آندودرمي بود. لايه همبندي ضخامت زيادي داشت و رشتههاي كلاژن از دو نوع شعاعي و مدور در آن ديده شد. سلولهاي همبندي نيز بيشتر از نوع فيبروبلاست بود. رشتههاي الاستيك و كلاژن در هر دو بخش پرده صماخ مشاهده شد ولي قسمت سست پرده صماخ داراي مقادير بيشتر رشته الاستيك بوده و برخلاف آن قسمت محكم پرده صماخ داراي مقادير بيشتر رشته كلاژن بود. ناحيه اتصالي بين دو استخوانچه چكشي به سنداني و سنداني به ركابي داراي مفصل متحرك بوده و كپسول مفصلي از بيرون فضاي مفصلي را ميپوشاند. اين كپسول در مفصل بين استخوانچه چكشي به ركابي ضخيمتر از مفصل سنداني به ركابي بود. همچنين نتايج ميانگين اندازهها نشان داد اندازه حباب صماخي، شيپور استاش، پرده صماخ و استخوانچهها در جنس ماده از جنس نر بزرگتر بوده و سمت راست نيز اندازه بزرگتري از سمت چپ داشت. آناليز آماري نشان داد اين نتايج به صورت معني دار نميباشد