تجربه های نوآوری مدیران کتابخانه های دانشگاهی

هدف: اين پژوهش به دنبال شناسايی تجربه های نوآوری مديران کتابخانه های دانشگاهی بود تا با بررسی فرآيندی که آنان برای پياده سازی پروژه های نوآوری در پيش گرفته اند، به راهکار يا مدلی به منظور توسعه ی نوآوری در محيط کتابخانه های دانشگاهی دست يابد. روش: به خاطر ماهيت اکتشافی، در اين پژوهش از روش شناسی کيفی بهره گرفته شده است. به کمک شيوه ی نمونه گيری هدف مند با 20 مدير کتابخانه ی دانشگاه دولتی در پنج شهر اصفهان، اهواز، تهران، شيراز و مشهد که تجربه ی نوآوری داشته اند مصاحبه ی نيمه ساختار يافته انجام شده است. يافته ها: تمام پروژه های نوآوری مديران که در اين پژوهش کشف شدند در يک دسته بندی 10 گانه جای می گيرد شامل: تغييرات ساختاری، سياستی، مديريتی، فرهنگی، استراتژی، معماری، تکنولوژی، خدماتی، فرآيندی و پرسنلی. منشأ پروژه ها در درجه ی اول مديران بوده اند. در مرحله ی اول، مديران پرسنل را به منظور جلب مشارکت در فرآيند تشويق می کردند. سپس مديران به دنبال جلب حمايت افراد کليدی در سازمان بوده اند. برنامه ريزی يا تدوين استراتژی گام بعدی فرآيند بود. اجرا هم به دنبال تدوين استراتژی اتفاق می افتد که معمولا با چالش هايی روبه رو می شد. گاهی برای اين چالش ها راهکار وجود نداشت و پروژه به شکست می انجاميد. 7 نوع چالش طی اجرای استراتژی پيش روی مديران کتابخانه های دانشگاهی پديدار می شد شامل: چالش نيروی انسانی، محيط سازمانی، زيرساختی، محيط خارجی، فردی/ مديريتی، استراتژی و فکری/ فرهنگی. عمده ترين آنها چالش نيروی انسانی بود. بحث و نتیجه گیری: مدل فرآيند پروژه های نوآوری که نشان دهنده ی مراحل پياده سازی طرح های نوآوری است با مدل های مطرح در ادبيات مديريت نوآوری و تغيير مطابقت دارد. از اين مدل می توان به منظور توسعه ی نوآوری در انواع کتابخانه ها بهره گرفت. چالش های حين اجرای فرآيند نوآوری و استراتژی های مقابله با آنها از سوی مديران کتابخانه های دانشگاهی افق ديد وسيعی را در اختيار ساير مديران کتابخانه ها قرار می دهد به آنها نشان می دهد که وقوع چالش ها در مراحل گوناگون فرآيند نوآوری محتمل است و مديران کتابخانه ها در هر شرايطی بايد آمادگی رو يارويی با چالش ها را داشته باشند.