بررسی تاثیر آلودگی ناشی از فلزات سنگین کادمیم و نیکل بر عملکرد و سایر صفات زراعی در گیاهان دارویی خرفه.

در نتیجه¬ی فشار انسان بر محیط زیست، آلودگی فلزات به اندازه¬ی زیادی انتشار یافته است. در جهت پالایش زمین و اصلاح خاک¬های آلوده از فلزات سنگین، اخیراً تکنیکی به نام¬ گیاه پالایی (Phytoremediation) پیشنهاد شده است. خرفه (Portulaca oleracea L.)، گیاهی بومی ایران است که در بسیاری از کشورها در صنایع غذایی، تبدیلی و دارویی کاربرد دارد. به دلیل انتشار آسان، همچنین تحمل بالا به خشکی، شوری و فلزات سنگین این گیاه را می‌توان به عنوان یک گیاه انباشتگر‌ فلزات سنگین مورد توجه قرار داد. به منظور بررسی اثر فلزات سنگین نیکل و کادمیم بر رشد، عملکرد و سایر صفات زراعی گیاه دارویی خرفه، آزمايشي در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل دو عامل با 3 تکرار در بهار و تابستان سال 1391 به صورت گلدانی در مزرعه¬ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهركرد انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل سطوح مختلف نیکل (¬0، 20، 60 و 120 میلی¬گرم بر کیلو¬گرم) و سطوح مختلف کادمیم (¬0، 5، 20 و 40 میلی¬گرم بر کیلو¬گرم) بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سطوح مختلف فلزات سنگین کادمیم و نيكل، تأثير معني‌داري بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي گیاه خرفه داشت و با افزايش غلظت، مقدار صفات ارزیابی شده به طور معني¬داري نسبت به تيمار شاهد كاهش يافت. در دسته‌بندی میانگین¬ها در صفات ارتفاع، تعداد و اندازه¬ی برگ، وزن تر و خشک شاخساره و ریشه¬ی گیاه، درصد عصاره¬ و شاخص برداشت، بیش‌ترین میزان مربوط به گیاهان شاهد و پایین‌ترین میزان مربوط به گیاهان تحت تیمار با بالاترین سطوح آلودگی ترکیبی نیکل (120 میلی¬گرم بر کیلوگرم) و کادمیم (40 میلی¬گرم بر کیلوگرم) و نیز تیمار منفرد کادمیم (40 میلی¬گرم بر کیلوگرم) بود. علاوه بر این با افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک، مقدار آن‌ها در بافت‌های گیاهی افزایش یافت.