ارزيابي فني و اقتصادي روش آبياري قطره اي در گندم و مقايسه آن با روش آبياري سطحي

يكي از تنگناهاي اساسي كه كشورمان با آن مواجه است كافي نبودن آب براي مصارف گوناگون اعم از شرب ، صنعت ، كشاورزي و محيط هاي طبيعي است .بر اساس آمارهاي موجود بخش كشاورزي با ۹۲ درصد مصرف از ميزان ۹۳ / ۱ ميليارد متر مكعب آب استحصالي به عنوان بزرگترين مصرف كننده آب كشور معرفي مي گردد.نظر به اينكه بيش از ۹۰ درصد آب استحصالي در بخش كشاورزي به مصرف مي رسد ضرورت استفاده از مكانيزم ها و روش هايي جهت رفع مشكلات و بهبود مديريت بهره برداري و نگهداري از شبكه هاي آبياري و زهكشي موجود و در دست احداث وارتقا بهره وري آب مشهود است. که به این منظور ارزيابي سيستم آبياري قطره اي و مقايسه آن با آبياري سطحي ، آزمايشي به صورت استريپ اسپليت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارها شامل ۱۲ ترکيب سطوح ۳ فاکتور شامل دو طول ۹۰ و ۱۲۰ متر نوار به عنوان فاكتور افقي و دو دور آبياري بر اساس ۲۵ و ۴۰ ميليمتر تبخير از تشتك به عنوان فاکتور عمودي وتيمار فاصله لترال با سه سطح 0.5 ، 0.6 و 0.7 متر به عنوان كرت فرعي روي محصول گندم در ايستگاه تحقيقات کشاورزی سنندج در سال 89-1388 اجراء شد. عملكرد محصول، يكنواختي پخش آب و ارزيابي اقتصادي سيستم آبياري قطره اي و سطحي مورد مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج تجزيه آماري از بين ترکيبات مختلف، تيمار ۷۰-۴۰-۹۰ (فاصله نوارها، درصد نياز آبي، طول لترال) با بيشترين عملکرد ترکيب تيماري برتر نشان داد. تحليل اقتصادي دو روش آبياري نشان داد هرچند نسبت منفعت به هزينه در آبياري سطحي بيشتر از آبياري قطرهاي بدست آمد، اما بهره وري مصرف آب به ازاء هر واحد آب مصرفي در آبياري قطره اي (۵۷/۲) در مقايسه با روش سطحي(1/38) حدود دوبرابر بود. نتايج اين آزمايش اجرائي بودن روش آبياري قطره اي در گندم را به خوبي نشان داد. با توجه به وسيع بودن آزمايش و اکتفا نکردن به شرايط مرسوم آزمايشات تحقيقاتي، نتايج اين بررسي با اطمينان بسيار بيشتري قابل تعميم خواهد بود. بر اساس اين نتايج و ساير مزاياي اين سيستم ها شامل صرفه جوئي در منابع و مديريت بهتر، ارزانتر و قابل کنترل تر گسترش اين سيستم ها قابل توصيه مي باشد. كلمات کليدي: آبياري سطحي ،آبياري قطرهاي ، ارزيابي اقتصادي، گندم