بررسي عملکرد، صفات فیزیولوژیک و ماده¬ی موثره¬ی گياه دارويي کنگرفرنگي(Cynara scolymus L.) تحت شرايط مختلف محيطي

آرتيشو يکي از گياهان دارويي ارزشمند است که امروزه در جنبه¬های متعددی مورد استفاده قرار می گیرد. بر این اساس در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر شرایط مختلف محیطی کشت بر عملکرد و ماده‌‌‌¬‌‌‌‌ی مؤثره¬ی آن پرداخته شد. بدین منظور، این تحقیق در سال زراعی 1391 در سه منطقه¬ی استان اصفهان شامل گلپایگان، علویجه و شهر اصفهان برپايه¬ی طرح بلوک¬هاي کامل تصادفي با سه تکرار انجام شد. صفات مورد بررسی شامل وزن تر و وزن خشک بوته، ارتفاع بوته، تراکم پوشش، تعداد برگ، طول برگ، میزان ماده¬ی مؤثره¬ی اسید کلروژنیک، میزان عناصر پتاسیم و سدیم و همچنین میزان رنگیزه¬های کلروفیل و کارتنوئید بود. نتايج نشان داد كه منطقه‌ی کشت روي ميزان عملکرد تر و خشک اندام هوایی گياه تأثیرگذار بود. مقایسه¬ی میانگین¬ها نشان داد که بیشترین عملکرد تر (203704 کیلوگرم در هکتار) و خشک (25972 کیلوگرم در هکتار) اندام هوایی مربوط به منطقه¬ی اصفهان و کمترین عملکرد تر(98274 کیلوگرم در هکتار) و خشک (10552 کیلوگرم در هکتار) اندام هوایی مربوط به منطقه¬ی علویجه بود. در غالب صفات مورد ارزیابی بیشترین مقادیر در منطقه¬ی اصفهان و کمترین مقادیر در منطقه‌ی علویجه بدست آمد. در برخی صفات نیز از جمله میزان طول برگ، میزان عنصر پتاسیم و میزان کلروفیلb، بیشترین مقادیر در منطقه¬ی گلپایگان بدست آمد. بیشترین و کمترین ميزان ماده¬ی مؤثره¬ی اسیدکلروژنیک به ترتیب مربوط به منطقه¬ی علویجه به میزان 23/7 و منطقه¬ی اصفهان به میزان 97/4 میلی گرم بر لیتر بود. مناطق گلپایگان و علویجه تفاوت معني داري از نظر ميزان ماده¬ی مؤثره¬ی اسیدکلروژنیک نداشتند. به نظر می¬رسد وجود شرایط آب و هوایی بهتر در منطقه¬ی اصفهان منجر به بیشتر شدن رنگدانه¬های گیاهی از یک سو و از سوی دیگر کاهش میزان اسید کلروژنیک گردیده است.