بررسی اثر اشعه‌ی UV-C و تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر خصوصیات جوانه‌زنی و عملکرد گیاهان دارویی همیشه‌بهار Calendula officinalis L.)) و مریم گلی (Salvia officinalis L.)

گیاه همیشه‌بهار، گیاهی یک‎ساله و از خانواده کاسنی است. هدف از کشت این گیاه، تولید دارو و مواد مؤثره موجود در گل‌ها و مخصوصاً در گلبرگ‌ها می‌باشد. مریم‌گلی گیاهی چند ساله و علفی، از تیره نعنائیان است. این گیاهان استفاده‌های دارویی فراوانی دارند. تأثیر مستقیم نور فرابنفش بر رشد و نمو در گیاهان، معمولاً منفی است و گیاهان ساز و کارهاي دفاعی مختلفی براي محافظت و سازگاري خود به کار می‎گیرند. بدین منظور، در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر دو عامل اشعه فرابنفش UV-C و تنظیم‎کننده‌های رشد گیاهی بر جوانه‌زنی و عملکرد بذر این گیاهان، در دو بخش آزمایشگاه و مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد پرداخته شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (دو فاکتوره) در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) با 4 تکرار در بخش آزمایشگاه و 3 تکرار در بخش مزرعه انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل اشعه فرابنفش UV-C در سه سطح (10،20،30) دقیقه و هورمون‌های جیبرلیک اسید، ایندول استیک‎ اسید و سالیسیلیک اسید با سه غلظت (200، 400 و 600) میلی‌گرم در لیتر بودند. در ابتدا بذور به مدت 6 ساعت با غلظت‌های مختلف تنظیم کننده‌های رشد گیاهی پیش تیمار شدند و سپس تحت تأثیر اشعه فرابنفش UV-C در زمان‌های ذکر شده قرار گرفتند. نتایج بدست آمده بیانگر این بود که سالیسیلیک‌اسید با غلظت 200 و 400 میلی‌گرم در لیتر و اشعه فرابنفش به مدت 30 دقیقه بیشترین تأثیر را بر جوانه‌زنی و سایر صفات رشدی دو گیاه، ایجاد نمودند. همچنین با اعمال اشعه فرابنفش به مدت 30 دقیقه کمترین میزان اسانس در مریم‏گلی و کاهش عصاره در همیشه‎بهار بدست آمد.