مقطع : دکتری
دانشگاه : دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه
تاریخ دفاع : 1395/03/05
اساتید راهنما : دکتر یلدا شکوهی نیا
اساتید مشاور :
اساتید داور :
مشاهده سایر پایان نامه های یلدا شکوهی نیا
مقدمه و هدف: گیاه خوشاریزه کوهستانی (Echinophora cinerea) گیاهی است از خانواده چتریان (Apiaceae) که اندام هوایی آن به عنوان سبزی و چاشنی ماست و پنیر و جهت درمان ناراحتی های گوارشی در استان چهار محال و بختیاری مورد استفاده قرار می گیرد. علی رغم مصارف سنتی خوراکی و درمانی گیاه و مطالعات فارماکولوژیکی (حدود 13 پژوهش درون تنی، برون تنی، بالینی) بر روی انواع خوشاریزه، هیچ تلاشی برای جداسازی متابولیت های ثانویه عصاره ی آن صورت نگرفته است، از این رو جهت کاربرد صحیح گیاه بررسی فیتوشیمیایی آن امری ضروری به نظر می رسد.
اندام هوایی خشک و پودر شده ی گیاه با حلال استون به روش خیساندن عصاره گیری شد. عصاره تغلیظ شده به روش کروماتوگرافی ستونی فاز معکوس با جاذب RP-18 و مخلوط حلالهای متانول و آب با کاهش پلاریته فراکسیونه گردید. فراکسیونهای حاصل با کروماتوگرافی فاز نرمال و مخلوط حلالهای هپتان و اتیل استات و در نهایت با HPLC تهیه ای خالص سازی شدند. مواد خالص به دست آمده، با روشهای اسپکتروسکوپی شامل UV، NMR یک بعدی و دو بعدی (شامل طیفهای COSY، HSQC، HMBC و NOESY) و Mass شناسایی شدند.
يافته ها: پس از چند مرحله عصاره گیری، کروماتوگرافی ستونی و HPLC تهیه ای از عصاره استونی، یک ترکیب مونوترپن گلیکوزید سه حلقه ای، یک ترکیب کومارینی پرنیله (استول) و سه ترکیب پلی استیلنی استری با ساختار جدید جداسازی و شناسایی گردیدند و اکینوفورین آ، اکینوفورین ب و اکینوفورین ث نامیده شدند.
بحث و نتيجه گيري: با توجه به وجود ترکیبات با اسکلت جدید در گیاه خوشاریزه کوهستانی، این گیاه می تواند منبعی از ترکیبات با پتانسیل دارویی باشد.