تحلیل زبان شعر پایداری در ادبیات معاصر ایران

چکيده ادبيات پايداري يکي از زيرمجموعه‌هاي شعر متعهد است که همچون ديگر انواع ادبي قدمتي ديرينه دارد. اين نوع ادبي در دورة صدسالة شعر معاصر ايران تجلي و نمود زيادي داشته است؛ زيرا در طي اين دوره، تحولات و انقلاب‌هاي مهمي چون: نظام مشروطه، قيام‌هاي مسلحانة گروه‌هاي مختلف، انقلاب اسلامي ايران، جنگ تحميلي و.. به وقوع پيوسته، همين مسائل باعث شده تا به شعر پايداري و مقاومت و جنبه‌هاي مختلف زباني و زيبايي شناختي آن بيشتر توجه شود. بر اين اساس پژوهش حاضر به بررسي زبان اين اشعار پرداخته است. براي اين منظور ابتدا صدسال گذشته تا کنون به سه دورة: مشروطه، قبل از انقلاب اسلامي و بعد از انقلاب اسلامي تقسيم شده، سپس اشعار هر دوره به تفکيک موضوع در بخش‌هاي مختلفي قرار گرفته‌اند که روي هم رفته دوازده بخش را شامل مي شود که عبارتند از: 1- شعر بيداري، اشعار اعتراض و شعر کارگري دورة مشروطه. 2- شعر پايداري، شعر اعتراض، شعر کارگري و شعر چريکي دورة قبل از انقلاب اسلامي. 3- شعر جنگ(دفاع مقدس)، شعر پايداري بعد از جنگ تا کنون، شعر اعتراض، اشعار انتظار و شعر کارگري دورة انقلاب اسلامي. سپس هر کدام از اين بخش‌هاي دوازده گانه از چهار جنبة محتوايي، موسيقيايي، واژگاني و بلاغي مورد بررسي قرار گرفته‌اند تا زبان شعر هر مضمون به خوبي مشخص شود و بتوانيم در مورد زبان شعر پايداري به عنوان سرمنشاء همة اين اشعار نظر دهيم. در نهايت به اين نتيجه مي رسيم که ادبيات پايداري همچون ادبيات غنايي، ادبيات حماسي و.. داراي زبان مخصوص خود است و از واژگان، موسيقي و بلاغت خاصي برخوردار است؛ يعني تمامي عناصري که در اين نوع ادبي به کار گرفته مي شود به نوعي با موضوع اين شعر در ارتباط است و ذهن و زبان شاعران بر هم تأثير گذاشته است. علاوه بر اين اين نوع ادبي از سبک‌هاي مختلف ادبي گذشتگان نيز بسيار بهره برده و ويژگي‌هاي سبک‌هاي خراساني، عراقي، هندي و.. در آن قابل شهود است. واژگان کليدي: زبان شعر، شعر پايداري، ادبيات معاصر ايران، محتوا، موسيقي، واژه، صورخيال.