دوره حيات بنگاه‌های کوچک و متوسط و عوامل مؤثر بر آن در ايران

يك بنگاه اقتصادي براي شروع فعاليت و تأمين نيروي انساني و مواد اوليه مورد نياز خويش، نيروهاي انساني متقاضي كار و متناسب با نياز خود را را وارد بازار كار كرده و بخشي از سرمايه‌هاي راكد را در جهت توليد بكار مي‌گيرد. با اين ديد شايد بتوان ورود يك بنگاه صنعتي را به بازار گامي در جهت رسيدن اقتصاد به اشتغال كامل عوامل توليد و هم‌چنين تخصيص منابع كارآمد تصور نمود. اين در حالي است كه همين بنگاه در صورت شكست و خروج از بازار بيكاري نيروي انساني مشغول به كار در اين بنگاه و سرمايه‌هاي مورد استفاده در اين بخش را به دنبال دارد. مطالعات موجود نشان مي‌دهد كه از ميان بنگاه‌هاي واردشده به صنعت، تعداد زيادي در سال‌هاي اوليه فعاليت و به دلايل مختلف از بازار خارج شده و تنها تعداد معدودي مي‌توانند در سال‌هاي متمادي به فعاليت خويش ادامه دهند. از طرف ديگر حدود 90 درصد از صنايع ايران را بنگاه‌هاي كوچك و متوسط صنعتي تشكيل داده است. بر اين اساس با توجه به نقش این بنگاه‌ها در ايجاد اشتغال، هم‌چنين پیامدهای ناشي از ورود و خروج آنها پژوهش حاضر مي‌كوشد در میان تمامی صنایع، دوره حیات را در صنعت نساجی به عنوان صنعتی که در ایران سابقه‌ای دیرینه داشته و در سال‌های اخیر فراز و نشیب های زیادی را در زمینه ورود و خروج بنگاه‌های این صنعت تجربه نموده است، مورد بررسی و کنکاش قرار داده و عوامل مؤثر بر آن را شناسايي نمايد. سرشماری مرکز آمار ایران در سال‌های 84- 1375 مبنای داده‌های این مطالعه را تشکیل داده است. برای انجام این پژوهش، وضعیت (بقا یا خروج) تمامی بنگاه‌های واردشده به صنعت نساجی کشور در هر یک از سال‌های 83- 1375 تا سال پایانی دوره مورد مطالعه (1384) مورد بررسی قرار گرفته است. تعیین عوامل مؤثر بر دوره حيات بنگاه‌ها نيز با استفاده از روش پروبیت و از طریق نرم‌افزار STATA مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج بدست‌آمده هم‌سو با نتایج سایر مطالعات انجام‌شده و حاکی از نقش عمده ویژگی‌های مختص بنگاه از جمله اندازه، مالکیت و تکنولوژی بر بقای بنگاه‌های صنعت نساجی است. در میان ویژگی‌های نیروی انسانی نیز آموزش عالی عامل مؤثری در ارتقای بقای بنگاه‌های صنعت نساجی محسوب می‌گردد.