ارزیابی کاربرد اشتراک دانش در ایجاد و توسعه وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی شهر تهران و جهان و نقش کتابداران و اطلاع‌رسانان در آن: ارائه الگوی پیشنهادی

در این پایان‌نامه کاربرد و وضعیت اشتراک دانش میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران و نقش کتابداران و اطلاع‌رسانان در آن مورد سنجش قرار گرفته و به منظور ارائه الگوی پیشنهادی مناسب‌تر، اشتراک دانش نیز میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان بررسی شده است. روش پژوهش پیمایشی و توصیفی-تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه است. جامعه پژوهشِ وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران، کارکنان و دست‌اندرکارانی در وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند که روی وب‌سایت کار می‌کنند یا نظر می‌دهند. جامعه مورد مطالعه وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان، به علت مشخص نبودن تعداد کارکنان آن‌ها، 500 وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاه‌های برتر دنیا بر اساس شاخص‌های سنجش وب، به صورت نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند و 244 پرسشنامه الکترونیکی در سه نوبت به ایشان ارسال و در نهایت 68 پرسشنامه جمع‌آوری گردید. یافته‌های حاصل از پژوهش مبین آن است که نقش و وظایف موجود در وب‌سایت و پست‌های مدیریتی میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان مشخص‌تر و مسنجم‌تر از کارکنان وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران است و آن‌ها سابقه کار در وب‌‌سایت دیگر، تجربه کاری و فعالیت بیشتر بر روی وب‌سایت دارند. یافته‌های حاصل از پژوهش در خصوص اشتراک دانش و عوامل موثر بر آن نشان داد که عوامل موثر بر اشتراک دانش یعنی عوامل انسانی، سازمانی و فناوری اطلاعات و خود اشتراک دانش، وضعیت مطلوبی میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تهران و جهان دارند. از میان این سه عامل، عوامل سازمانی نسبت به سایر عوامل مانع بیشتری بر اشتراک دانش هستند. همچنین مقایسه این عامل‌ها نشان‌دهنده وجود اختلاف معنا‌دار در عوامل فناوری اطلاعات و سازمانی و فقدان اختلاف معنادار در عوامل انسانی و اشتراک دانش میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تهران و جهان است. قابلیت کارکنان که شامل توانایی و داشتن مهارت برای کار با وب‌سایت است که به نوبه خود نقش موثری در اشتراک دانش دارد، میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان وضعیت بسیار بهتری نسبت به کارکنان وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران قابل مشاهده است، به ویژه در بخش‌های ساختاری و فنی وب‌سایت. هر دو کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تهران و جهان مهارت بیشتری برای کار با بخش مجتوایی وب‌سایت را دارند اما اختلاف مهارت و دانش کار در بخش‌های ساختاری و فنی وب‌سایت میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان بیش از تهران است. کتابداران و اطلاع‌رسانان جایگاه خوبی در اشتراک دانش میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تهران و جهان دارند اما اختلاف معناداری میان آن‌ها قابل مشاهده است. کتابداران و اطلاع‌رسانان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان، توانایی و دانش بیشتری برای کار با وب‌سایت دارند و مدیران وب‌سایت آن‌ها، برای بهره‌گیری از دانش کتابداران واطلاع‌رسانان اهمیت بیشتری قائل هستند. مقایسه دیگری میان کتابداران و اطلاع‌رسانان و سایر رشته‌های تحصیلی گویای آن است که اختلافی میان کتابداران و اطلاع‌رسانان و سایر رشته‌های تحصیلی در اشتراک دانش و مهارت و توانایی کار با وب‌سایت میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان وجود ندارد اما این اختلاف میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران وجود دارد و سایر رشته‌های تحصیلی وضعیت بهتری در اشتراک دانش و مهارت و توانایی کار با وب‌سایت دارند. در مجموع می‌توان گفت با اینکه اشتراک دانش وضعیت خوبی در میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تهران و جهان دارد، اما اشتراک دانش منسجمی میان آن‌ها حاکم نیست. با این حال اشتراک دانش میان کارکنان وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی جهان کارآمد‌تر، پویاتر، نظام‌مندتر و منسجم‌تر است و از دانش کتابداران و اطلاع‌رسانان برای این وب‌سایت‌ها بیشتر استفاده می‌شود. کلیدواژه: اشتراک دانش، تسهیم دانش، عوامل اشتراک دانش، مولفه‌های اشتراک دانش، وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی