سنجش و رتبه‌بندی سطح رقابت‌پذیری بخش گردشگری در کشورهای منطقه سند چشم انداز

موضوع رقابت و بحث رقابت‌پذیری یکی از دغدغه‌های اساسی تجارت و فعالیت‌های اقتصادی در محیط پویا و رقابتی امروز است. به طوری‌که، در سال‌های اخیر و به طور ویژه در حوزه بخش گردشگری نیز رقابت به یک مفهوم اقتصادی که بر توسعه صنعت گردشگری تأثیرگذار است مطرح می‌باشد. از این رو و با نگاهی به اهداف تبیینی سند چشم‌انداز که جایگاه اول اقتصادی را برای ایران در افق 1404 مصور ساخته است؛ این مطالعه در نظر دارد تا عملکرد بخش گردشگری را به عنوان یکی از بخش‌های مهم اقتصادی و با رویکردی رقابتی در مقایسه با سایر کشورهای این سند مورد ارزیابی قرار دهد. برای این منظور از شاخص تبیینی مجمع جهانی اقتصاد و معیارهای تشکیل‌دهنده آن استفاده گردیده و برای رتبه‌بندی کشورهای منطقه از این منظر از روش‌های امتیاز استاندارد شده، تاکسونومی عددی و هم‌چنین تحلیل خوشه‌ای استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان‌ داده است کشور ایران از حیث شاخص رقابت‌پذیری گردشگری همواره در گروه پنج کشور با رقابت‌ اندک جای داشته و روش تلفیق معیارها بر این نتیجه تأثیر چندانی نداشته است. علاوه بر آن، تحلیل خوشه‌ای کشورهای منطقه نیز نشان داده‌ است در اغلب معیارهای مورد بررسی کشور ایران در خوشه مناسبی از این حیث قرار نگرفته است به طوری که، از حیث سیاست‌گذاری و از آن‌جا که کشور ایران نازل‌ترین جایگاه را در معیارهای قوانین و سیاست‌گذاری‌های بخش گردشگری و هم‌چنین منابع انسانی به خود اختصاص داده است؛ بنابراین، ارتقای شاخص رقابت‌پذیری در بخش گردشگری نیز در مرحله نخست با ارتقای معیارهای مذکور (به شرط ثبات در معیارهای دیگر یا بهبود همزمان آن‌ها) میسر خواهد بود.