تاثیر محلات حاشیه نشین (اسکان غیررسمی) در رشد شهرهای میانه اندام (نمونه موردی شهر مرند)

چکیده: نظام شهرنشینی و روند سریع آن در کشورهای در حال توسعه سبب هجوم گسترده به شهرها و پیدایش بخش خدمات متورم، حاشیه نشینی گسترده، بیکاری پنهان، پیدایش دوگانگی شبکه های اجتماعی مهاجرین در شهرها می شود. به بیان دیگر، شهرنشینی یکی از مهمترین پدیده های عصر حاضر است، تا جایی که صحبت از انقلاب شهری در دنیا می شود. در ایران نیز تحول شهرنشینی بسیار شتابان و سریع بوده است. یک قانون ساده جامعه شناختی می گوید: هر تحول و تغییر خارج از قاعده و سازمانی منجر به پیامدهای ناخواسته بسیاری می شود. الگوی توسعه شهری در ایران الگوی تسلط تک شهری و نیز تمرکزگرایانه بوده است. در سه چهار دهه اخیر ایران چندین بوم مختلف را پشت سر گذاشته از آن جمله بوم نفت، بوم شهرنشینی و بوم زایش های بسیار (جمعیت). در چنین شرایطی شهرنشینی با پیامدهای بسیاری همراه خواهد بود از جمله حاشیه نشینی ،توزیع بی عدالتی، گسترش آسیب های اجتماعی و ناهمگونی فزاینده اجتماعی و کمک به گسترش انواع بحران های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی. شهر مرند نیزهمانند سایر شهر های میانه اندام کشور وهمچنین سومین شهر بزرگ استان آذر بایجان شرقی همواره با مشکلات حاشیه نشینی و مسائل و مشکلات اجتماعی، قومی و فرهنگی همراه بوده واز دهه چهل به بعد با شکل گیری تدریجی محلات حاشیه نشین پیامد ها وآسیب هایی را در بر داشته است. این تحقیق ضمن شناخت عوامل شكل دهنده پديده حاشيه نشيني در شهرها، خصوصاً شهر مرند وتاثیر آن در توسعه فیزیکی و رشد شهر نشینی در مرند يافته هايي را در جهت بهبود وضع موجود در محلات حاشيه¬اي شهر مرند ارائه می دهد.