بررسی مؤلفه های عدالت آموزشی در اسناد رسمی مرتبط با آموزش و پرورش پس از انقلاب اسلامی ایران

چکیده پژوهش حاضر، با هدف بررسی مؤلفه های عدالت آموزشی از نظر راولز، در اسناد رسمی مرتبط با آموزش و پرورش پس از انقلاب اسلامی ایران انجام شده است. پژوهش، به روش تحلیل محتوا (روش مایرینگ) انجام گرفت. جامعه پژوهش هفت سند رسمی بود که به عنوان نمونه سه سند از اسناد رسمی بعد از انقلاب: درس ملی، قانون برنامه پنج ساله پنجم و سند تحول بنیادین بصورت هدفمند انتخاب شد. یافته های به دست آمده نشان داد که این اسناد از نظر پرداختن به مؤلفه های نظریه عدالت راولز در جایگاه های متفاوتی قرار دارند. درس ملی فقط، مؤلفه ی برنامه درسی را بررسی نموده است. قانون برنامه پنج ساله پنجم و سند تحول بنیادین، دو مؤلفه ی منابع و روابط را مورد بررسی قرار داده است. تنها در سند تحول بنیادین اهداف جزئی بیان شده و توسط متخصصین امر مورد امتیاز بندی قرار گرفته است. بررسی ها در این پژوهش، نشان داد 22% اهداف سند تحول بنیادین، به بحث عدالت آموزشی پرداخته است که 34% این اهداف از منظر مؤلفه اول- برابری منابع و حدوداً 61% از منظر مؤلفه دوم- برابری روابط مورد توجه قرار گرفته است. مؤلفه سوم- برابری برنامه درسی، به علت جامعیت و یکنواختی کتب و ساعات آموزشی در ایران بسیار کم به آن پرداخته شده است، و فقط در برنامه درس ملی به طور کلی خط مشی و نقشه ی راه تدوین یک برنامه درسی بررسی شده است. واژگان کلیدی: عدالت آموزشی، نظریه عدالت راولز، اسناد آموزش و پرورش