بهینه¬سازی روش MoLAدر آمایش سرزمین با استفاده از ارزش¬های اقتصادی-اجتماعی و سیاسی (راهبردی) (مطالعه موردی: استان گلستان)

پس از جنگ جهانی دوم، ادامه فقر کشاورزی، هدر رفتگی منابع طبیعی و تخریب محیط زیست باعث شد تا انسان پی برد برای جلوگیری از فقر و ضایع شدن سرزمین، باید به همراه طبیعت حرکت کند و از سرزمین به اندازه توان تولیدی آن بهره¬وری نماید. باید نوع استفاده از سرزمین را بر اساس توان کاربری سرزمین بنا نهد و نیاز¬های اقتصادی و اجتماعی بشر را به توان سرزمین برآورده نماید. خوشبختانه انسان متمدن به فکر چاره¬جویی افتاده است و از اواخر قرن میلادی گذشته، انسان دریافت برای آنکه بخواهد بهره¬برداری با صرفه اقتصادی و مستمر از سرزمین داشته باشد، بهتر است که روند بهره¬برداری را در یک چارچوب برنامه¬ریزی شده به نام آمایش سرزمین، به اجرا گذارد. چنین فکری مقدمه¬ای برای آمایش سرزمین یا برنامه¬ریزی استفاده از اراضی تلقی می‌شود. توسعه و بکار¬گیری سامانه¬های اطلاعات جغرافیای (GIS) منجر به بروز تغییرات و جهش¬های عظیمی در بسیاری از زمینه همچون محیط زیست، آمایش سرزمین و جنگلداری شد و همین منجر به بکارگیری گسترده GIS در تجزیه و تحلیل داده¬های مربوط به محیط زیست گردید. در این تحقیق هدف ما ارتقاء روش MOLAدر آمایش سرزمین بر مبنای ارزش¬های اقتصادی اجتماعی و راهبردی است که در محیط GIS با استفاده روش ارزیابی چند¬معیاره (MCE) و یکی از روش¬های بهینه¬سازی آمایش سرزمین، به نام MOLA اجرا می¬گردد. به دنبال تجزیه و تحلیل داده¬های اقتصادی اجتماعی و راهبردی، روش آمایش MOLA در 3 سناریوی متفاوت اکولوژی، اقتصادی اجتماعی و راهبردی اجرا گردید. مطابق بررسی اولویت کاربری¬ها در سناریوی راهبردی، بیشترین وزن و مساحت به ترتیب به کاربری¬های مرتعداری و تفرج متمرکز تابستانه اختصاص یافت. اولویت¬دهی در این سناریوی بر خلاف دو سناریوی اکولوژیکی و اقتصادی اجتماعی که صرفا بر اساس فاکتور¬های اکولوژیکی و اقتصادی-اجتماعی صورت گرفت، بر اساس پنج فاکتور مختلف (مساحت مطلوب از هر کاربری مطابق روش MCE، مساحت فعلی هر کاربری، وابستگی شغلی افراد مختلف به هر کاربری و نظیر آنها) بررسی شد، و باید اذعان نمود که ارتقاء روش آمایش MOLA در سناریوی راهبردی، نتایج قابل اعتماد¬تری را به خود اختصاص می¬دهد.