اثر نا اطميناني در تأمين مالي سرمايه بر رشد اقتصادي با به كارگيري كنترل بهينه پوياي تصادفي؛ مطالعه موردي ايران (89-1353)

پس‌اندازهاي داخلي و وام¬هاي خارجي در هر كشور از مهم¬ترين منابع تأمين مالي سرمايه و رشد اقتصادي محسوب مي¬شوند. پس¬اندازها با نوسانات بازدهي سرمايه و وام¬هاي خارجي نيز با نرخ بهره متغير مواجه¬اند. نا¬اطميناني در بازدهي سرمايه و نرخ بهره مي¬تواند منجر به انحراف تصميمات عوامل اقتصادي در زمينه پس¬انداز، مصرف و سرمايه¬گذاري شود و بسته به نوع رفتار مردم باعث تغيير در نرخ رشد اقتصادي گردد. تحقيق حاضر نرخ رشد اقتصادي را تحت نا¬اطميناني در بازدهي سرمايه و نرخ سود داخلي و بهره خارجي (به صورت حركت براوني استاندارد) با استفاده از كنترل بهينه تصادفي محاسبه و آن را با نرخ رشد اقتصادي متعين مقايسه مي¬كند. همچنين، رابطه بين نرخ رشد بهينه درونزاي تصادفي نااطميناني در بازدهي سرمايه و نرخ بهره (سود داخلي/بهره خارجي) هم از جنبه نظري و هم تجربي در اقتصاد ايران بررسي مي¬شود. نتايج نظري بيانگر آن است كه اگر ضريب ريسك‌گريزي نسبي كمتر از واحد باشد، متوسط نرخ رشد بلند مدت اقتصادي تصادفي از متعين كمتر خواهد بود و با افزايش ميزان نااطميناني در بازدهي سرمايه و بازدهي خالص مورد انتظار (بازدهي سرمايه منهاي نرخ بهره) رشد اقتصادي كاهش مي¬يابد. همچنين، سطح بهينه بدهي هاي خارجي براي تأمين مالي سرمايه در شرايط نااطميناني در نرخ بهره وام هاي خارجي تابعي از بازدهي خالص مورد انتظار است. در مطالعه موردي، با استفاده از داده‌هاي داخلي اقتصاد ايران در دوره 89-1353، ابتدا بر پايه معادله ديفرانسيل تصادفي، مدلي پويا براي توليد ناخالص داخلي شبيه سازي و متوسط نرخ رشد اقتصادي، از روش ناپارامتري، 85/3% برآورد شد. سپس، رابطه بين نااطميناني در بازدهي سرمايه و بازدهي خالص سرمايه (حاصل از مدل واريانس ناهمساني شرطي خودرگرسيو تعميم يافته) و نرخ رشد اقتصادي با استفاده از تکنيک¬هاي اقتصاد سنجي بررسي و مشخص گرديد كه طي اين دوره رشد اقتصادي ايران با نوسانات بازدهي سرمايه و بازدهي خالص سرمايه رابطه¬اي منفي داشته است. بعلاوه، براساس داده¬هاي موجود اقتصاد ايران طي سالهاي 1359 الي 1389 و در قالب نتايج مدل رشد درون¬زاي تصادفي، نسبت¬هاي بدهي خارجي و كسري حساب جاري به GDP محاسبه شد.