تاثیر آموزه های اسلامی بر کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار کالا

بازار به عنوان سازوکار هماهنگی فعاليت‌هاي اقتصادي از جمله داد و ستد کالاها و خدمات شناخته شده و علم اقتصاد نيز با موضوعات متعدد در نهاد بازار نمايان مي شود. بعد از زير سوال رفتن فرض اطلاعات کامل، که يکي از فروض اساسي مدل بازار رقابت کامل به عنوان رايج ترين مدل ارائه شده در زمينه بازار، چاره اي جز پذيرش عدم تقارن اطلاعات در بازار نيست و آنچه جاي بحث دارد اين است که از طريق چه سازوکارهايي مي توان عدم تقارن اطلاعات در بازار را کاهش داد. توجه به نصوص شرعي مربوط به بازار اسلامي و احکام واجب مبادله‌کنندگان در آن، بيانگر اين است که نظام اسلامي با طرح احکام و قوانين مناسب در پي برقرار نمودن تساوي اطلاعات ميان دو طرف معامله مي باشد. از اين رو در پژوهش حاضر که با هدف شناسايي و رتبه بندي آموزه هاي اسلامي موثر بر کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار کالا انجام گرفت. پس از بررسي مباني نظري و تحقيقات انجام شده در حوزه هاي مرتبط با پژوهش، و مطالعه منابع دست اول و دست دوم معتبر در زمينه اقتصاد اسلامي و به طور خاص بازار اسلامي، آموزه هاي اسلامي در ارتباط با بازار و تجارت استخراج گرديد. در مرحله بعد با توجه به علل و ابعاد عدم تقارن اطلاعات در بازار، محقق به بررسي احتمال اثرگذاري اين آموزه ها بر عدم تقارن اطلاعات پرداخت و در نهايت از بين 67 آموزه (احکام الزامي، احکام غير الزامي و خيارات) استخراج شده در زمينه تجارت،43 آموزه به عنوان آموزه هاي موثر بر کاهش عدم تقارن اطلاعات شناسايي شد. در ادامه جهت تاييد يا اصلاح نظر محقق، آموزه هاي شناسايي شده در اختيار خبرگان قرارگرفت. پس از دو مرحله اجراي دلفي فازي، نتايج حاصل حاکي از اين بود که در زمينه تاثيرگذاري آموزه هاي اسلامي بر عدم تقارن اطلاعات بازار، آموزه هاي لزوم آشکار کردن عيب و نقص کالا، منع تدليس: پوشاندن عيب جنس از مشتري، خيار عيب و حق فسخ يا اخذ ارش در صورت نامطابق بودن تمام مبيع با نمونه، بيشترين تاثير، و استحباب نوشتن قرارداد هنگام هر نوع داد و ستد و قرض دادن کمترين تاثير را در کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار کالا دارند.