تغییرات رقابتی، ساختاری و ملی صادرات کالاهای ورزشی در ایران

نقش و اهميت موضوع مزيت نسبي در طراحي سياست¬هاي تجاري كشورها و گزينش روندهاي مناسب توليد و صادرات كالا، امري انكارناپذير است؛ به¬طوريكه در حال حاضر، بخش عمده¬اي از مباحثات و مذاكرات بين¬المللي در زمينه¬ی تجارت، به ارائه راهكارهايي جهت رفع نواقص بازارها و هدايت بازارها به سمت و سوي بهره‌مندي از مزيت نسبي اختصاص يافته است. از این رو صنعت ورزش می¬تواند یکی از مهم¬ترین پایگاه¬های اساسی توسعه¬ی اقتصادی و پیشرفت اجتماعی باشد و نقش مهیج و مهمی¬ بر روی اقتصاد ورزش و حتی رشد اقتصاد ملی داشته باشد. طرح پژوهشی حاضر از نوع توصیفی بوده و به لحاظ روش جمع¬آوري آمار و اطلاعات، از نوع تحقيقات اسنادی است. داده¬های مربوط به صادرات کالاهای ورزشی کشور در طی سال¬های 1390- 1380، از سالنامه¬های آماری گمرگ جمع¬آوری شد. مبادلات بین¬الملی ورزشی ایران بر¬اساس طبقه¬بندی کالاهای اساسی (CPC)، به شش گروه از قبیل کفش، پوشاک، انواع توپ، قایق¬های تفریحی- ورزشی، تردمیل و سایر تجهیزات تقسیم شد. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تغییر سهم (Shift- share) مزیت رقابتی صادرات کالاهای ورزشی ایران طی دوره¬های 1390- 1380 بررسی شد. همچنین برای بررسی رقابت¬پذیری جهانی صادرات کالاهای ورزشی از شاخص مزیت نسبی آشکار متقارن (RSCA) طی سال¬های2010- 2000 استفاده شد. نتایج حاصل از مدل تعییر- سهم نشان می¬دهد که ایران در صادرات هیچ¬کدام از کالاهای ورزشی از مزیت نسبی و قدرت رقابتی برخودار نمی¬باشد. بررسی روند صادرات کالاهای ورزشی نشان می¬دهد، که طی دوره¬ی مورد بررسی میزان صادرات کفش، پوشاک و سایر تجهیزات ورزشی افزایش یافته است. ولی میزان صادرات توپ، قایق و تردمیل کاهش یافته است. ترکیب فعالیت¬های صادراتی و ساختار کشور در طی این دهه، در گروه کالاهای کفش، تردمیل و سایر تجهیزات مطلوب و مناسب صادرات این بخش¬ها بوده است. اما ساختار مربوط به کالاهای توپ، پوشاک و قایق به ضرر این بخش¬ها بوده است. نتایج بررسی شاخص RSCA، نشان می¬دهد که ایران تنها در صادرات کفش و پوشاک ورزشی دارای مزیت رقابتی بوده است و در سایر کالاها عدم مزیت رقابتی را دارا بوده است. قدرت رقابت¬پذیری كليه كالاهاي ورزشي، به استثناي کفش ورشی، در سال 2010 نسبت به سال 2000 كاهش يافته ولي با اين وجود، همچنان ايران در صادرات کفش ورزشی و پوشاك از مزيت نسبي برخوردار بوده است.