تدوین الگوی تحلیلی سیاست های مسکن قابل استطاعت با هدف تأمین مسکن پایدار شهری جهت گروههای هدف در ایران مورد شناسی؛ شهر خرم¬آباد

مسکن در کنار خوراک و پوشاک یکی از نیازهای اولیه¬¬ی بشر قلمداد می¬شود. اهمیت مسکن تنها از ابعاد فیزیکی آن ناشی نمی¬شود، بلکه مسکن به¬عنوان یک ساختار چند بعدی چیزی بالاتر از سقفی بالای سر است. با این وجود تهیه مسکن همواره، سهم قابل توجهی از هزینه¬های خانوار را به خود اختصاص می-دهد ؛ . به همین سبب، غالباً گروه قابل توجهی از جامعه(عمدتاً گروه¬های کم¬درآمد) با مشکل تهیه مسکن مواجه¬اند. اهمیت موضوع به حدی است که، سیاست گذاری و برنامه ریزی برای مسکن قابل استطاعت، همواره سهم قابل توجهی از هزینه¬های ملی یک کشور را به¬خود اختصاص داده است، با این وجود مسئله ارائه مسکن مناسب و کارا برای گروه¬های کم¬درآمد، همواره یکی از چالش¬های پیش روی اکثر کشورهای جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه بوده است. از این رو امروزه همزمان با مطرح شدن مفاهیم پایداری و توسعه پایدار، تعریف مسکن قابل استطاعت نیز مورد بازنگری قرار گرفته است؛ به نحوی که در این بازنگری، مسکن به¬عنوان چیزی فراتر از ابعاد اقتصادی مطرح می¬شود و دربردارنده کلیه ویژگی¬های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی می باشد. در پژوهش حاضر، هدف تدوین الگوی تحلیلی سیاست¬های تأمین مسکن قابل استطاعت با رویکرد هدف تأمین مسکن پایدار شهری جهت گروه¬های هدف در ایران است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها با دو روش کتابخانه¬ای و پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه¬ی خانوارهای ساکن در انواع مسکن گروه¬های کم¬درآمد در شهر خرم¬آباد بوده است؛ که جهت پرسشگری، چهار گونه مسکن موجود در بافت¬های فرسوده، استیجاری، دولتی و مسکن مهر مورد مطالعه قرار گرفتند. جامعه آماری این پژوهش مجموعاً 26007 واحد مسکونی بوده است می-باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و حجم نمونه 378 خانوار تعیین گردید و برای تعیین روایی پرسشنامه¬ها از جدول لاوشه و برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ و در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می¬دهد که میانگین شاخص-ها و زیرشاخص¬های پایداری و کارایی مسکن، در سطح میانگین و یا پایین¬تر از آن بوده است. نتایج مقایسه¬ی ابعاد چهارگانه¬ی پایداری در کارایی مسکن نیز حاکی از آن است که مهم¬ترین عوامل در کارایی مسکن به ترتیب عبارتند از: ابعاد اجتماعی- فرهنگی، ابعاد اقتصادی و ابعاد کالبدی. نتایج آزمون¬های آماری نشان می¬دهد که نوع مسکن قابل استطاعت(بر حسب چهارگونه¬ مورد مطالعه مسکن)، در میزان پایداری آن مؤثر است. انواع مسکن قابل استطاعت یر حسب متغیر پایداری به ترتیب عبارتند از: مسکن موجود در بافت فرسوده، مسکن مهر، مسکن دولتی و مسکن استیجاری. بنابراین در میان چهار نمونه¬ی مورد مطالعه از مسکن گروه¬های کم¬درآمد، پایدارترین گونه، مسکن موجود در بافت فرسوده بوده است.