تحلیلی بر عملکرد مدیریت شهری با تاکید بر فضای سبز شهری مطالعه موردی شهر ایذه

امروزه با توسعه روزافزون مناطق شهری و پیشی گرفتن شهرنشینی بر شهرسازی، معضلات عدیده ای مانند افزایش بی رویه جمعیت، گسترش کالبدی غیرهدفمند شهرها و افزایش آلودگی های زیست محیطی آن را به همراه داشته که در این بین توسعه فضاهاي سبز در شهرها می تواند نقش مهمی در حفظ و تعادل محیط زیست و تعدیل آلودگی هوا ی شهری ایفا نماید. پژوهش حاضر تحلیلی بر عملکرد مدیریت شهري ایذه با تأکید بر فضای سبز می با شد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردي و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و داده ها و اطلاعات مورد نیاز، از طریق بررسی هاي اسنادي- کتابخانه اي و مطالعات میدانی جمع آوري شده سپس جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار SPSS20 و آزمون¬های آن شامل؛ Descriptive Statistics: Frequencies, Descriptives, Explore جهت محاسبه فراوانی¬ها، درصد فراوانی¬ها، فراوانی تجمعی، میانگین¬ها و غیره استفاده شد. در قسمت آمار استنباطی از طریق انجام آزمون کولموگرف اسمیرنف3 نرمال بودن توزیع داده ها مورد آزمایش قرار گرفت. و در نهایت از طریق انجام آزمون های پارامتریک تی تک نمونه ای و One Way ANOVA اقدام به تجزیه و تحلیل داده هاي گردآوري شده نموده ایم. در نهایت و با توجه به موضوع پایان نامه راهکارهایی جهت ارتقاء وضعیت فضای سبز شهر ایذه(از نظر بهداشتی، دسترسی فیزیکی، ایمنی فیزیکی، اجتماعی ـ فرهنگی و توزیع کمی و کیفی) ارائه و سعی شده تا با استفاده از يك مدل مطلوب، سرانه فضاي سبز مناسب براي شهر ايذه را پيشنهاد نماییم. نمودارها نیز در نرم افزار Microsoft Excel2010 ترسیم شده است. جهت انجام این مهم جامعه آماری این پژوهش کل جمعیت شهر ایذه بوده و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 391 نفر برآورد شد. سپس با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه که روایی آن از طریق پیش آزمون تایید شده بود، اطلاعات مورد نیاز از بازدیدکنندگان پارک های شهر ایذه جمع آوری شد. نتایج حاصل از تحلیل کمی و کیفی فضای سبز شهری ایذه نشان از آن دارد که در این شهر كمبود شديد فضاي سبز شهري محسوس مي باشد. به طوري كه بر اساس يافته ها، با توجه به جمعيت 122013 نفري این شهر در سال 1390، در مجموع متوسط سرانه فضاي سبز آن 07/3 متر مربع( اعم از فضاي سبز عمومي، خصوصي و خیابانی) مي باشد؛ و سرانه فضای سبز بدون احتساب فضای سبز خصوصی حدود 46 / 2 متر مربع می باشد که با استاندارد وزارت مسكن و شهرسازي كه 12 متر سرانه پیشنهاد شده، فاصله زيادي دارد. در عين حال توزيع فضايي آن نيز بسيار نامتعادل و نامتناسب است. چنانكه 82 / 95 درصد فضاي سبز در منطقه 1 شهر ایذه قرار داشته و منطقه 2 آن فقط 17 / 4درصد از فضاي سبز شهری را به خود اختصاص داده است. همچنین در دل مناطق نیز ميزان برخورداري فضای سبز هر یک از نواحی شهری هم بسيار نامتناسب است. به طوری كه ناحيه 3 از منطقه 1 شهر داراي سرانه 76 / 12 متر مربع و 19 / 82 درصد فضاي سبز شهر را به خود اختصاص داده است در حالیکه ناحيه 2 فقط سرانه اي معادل 12/0 متر مربع را داراست. این وضعیت نشان مي دهد كه برخلاف استانداردهای ملی و بین المللی پیشنهاد شده برای سرانه فضای سبز، در شهر ایذه، سرانه فضاي سبز بسيار پايين و توزيع فضايی آن نیز در نواحي پنج گانه شهر بسیار نامتعادل بوده و از کمبود شدید فضای سبز رنج می برد. همچنین نتایج حاصله از پرسشنامه با استفاده از آزمون پارامتریک تی (t) تک نمونه¬ای نشان داد که از بین شاخص های چهارگانه(بهداشتی، دسترسی فیزیکی، ایمنی و اجتماعی و فرهنگی)، شاخص های دسترسی فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی، بهداشتی و ایمنی فیزیکی به ترتیب با میانگین های 87 / 2 ، 43 / 2 ، 86 / 1 و 78 / 1 در بهترین تا بدترین شرایط قرار دارند. نتایج حاصله از پرسشنامه با استفاده از آزمون پارامتریک One Way ANOVA، نیز نشان داد که از بین 10 پارک موجود در ایذه(پارک های مورد بررسی در این پژوهش)، پارک های شادی، شهر، سلطان دین آور، آزادگان، شهربازی، بانو، صخره ای، ولیعصر، بهاران و لاله با میانگین های 27 / 2، 26 / 2، 24 / 2، 23 / 2، 22 / 2، 21 / 2، 19 / 2، 18 / 2، 17 / 2،10 / 2، به ترتیب در بهترین تا بدترین شرایط قرار دارند. این مهم نشان دهنده عملکرد نامطلوب مدیریت شهري ایذه در هر چهار بخش ذکر شده می باشد. در نهایت راهبردهای برون رفت از این مشکل و ترسیم وضع مطلوب فضای سبز شهری به لحاظ کمی و توزیع فضایی مطلوب آن ارائه گردید. كلمات كليدي: مدیریت شهری، كاربري فضاي سبز، پارک، سرانه فضای سبز، توزيع فضايي، شهر ايذه.