برنامه ریزی توسعه گردشگری با رویکرد تحلیلی عرضه وتقاضا، مطالعه موردی: شهرستان محلات

امروزه کشورهای جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه برای ارزآوری، اشتغال¬زایی، رشد و رفاه اقتصادی به بخش گردشگری روی می¬آورند. در ایران نیز نظر به ضرورت عدم وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت از یک طرف و جایگاه صادرات غیر¬نفتی در برنامه توسعه اقتصادی، ضرورت بهره¬مندی هرچه بیشتر از توسعه گردشگری کاملا محسوس می¬باشد. در عین حال لازمه برنامه¬ریزی موفق گردشگری، بازاریابی است. بنابراین، طراحی و تدوین سیاست¬های کلان و استراتژیهای راهبردی توسعه¬ی گردشگری در قالب" فرایند برنامه¬ریزی بازاریابی گردشگری" بسیار حیاتی است. این فرایند شامل مولفه¬ها و ارکان فراوانی است که هر یک مستقیم و غیرمستقیم بر آن تاثیر می¬گذارند. عرضه و تقاضا، از مهمترین مولفه¬های بازاریابی صنعت گردشگری محسوب می¬شوند که هر کدام به نحوی موثر با یکدیگر در ارتباط-اند. در واقع برنامه¬ریزی برای گردشگری بدون درک روابط بین عرضه و تقاضا کارساز نخواهد بود و درک سطح اهمیت مطلق و نسبی عرضه و تقاضا در فرایند بازاریابی صنعت گردشگری می¬تواند چهارچوب مفهومی مناسبی برای دانستن ماهیت تصمیم¬گیری گردشگران فراهم نموده و از این طریق در توسعه بازارهای فعلی و رونق مقاصد گردشگری موثر واقع شود. اینک در این پایان نامه با رویکردی توصیفی- تحلیلی، از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه¬ای به شناسایی ویژگی¬های عرضه و تقاضای گردشگری در شهرستان محلات پرداخته شده، سپس با استفاده از نرم¬افزار SPSS و مدلSWOT مشخصا به بررسی ارتباط عوامل عرضه و تقاضا و تحلیل حاصل از بررسی¬ها اقدام شده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که گردشگران جوان زیر سی¬سال و گردشگران دارای تحصیلات دانشگاهی و بازارهای گردشگری استان¬های همجوار از مهمترین مشخصه¬های شناخته شده در بخش تقاضا هستند و ضعف عملکرد در ارائه زیرساخت-ها و تسهیلات مناسب در بخش عرضه، عدم مهیابودن بعضی از جاذبه¬های گردشگری را به دنبال داشته است. همچنین تحلیل¬ نهایی حاصل از تکینک سوات که بر پایه یافته¬های تحقیق در هر دو بخش عرضه و تقاضا صورت گرفت نشان داد که ضعف¬ها با امتیاز4.12 در رتبه اول قرار دارند، سپس قوت ها با امتیاز 4.03 در رتبه دوم و فرصت¬ها و تهدیدها به ترتیب با امتیازات 3.87 و 3.73 در جایگاه سوم و چهارم قرار دارند. با توجه به تاثیرگذاری متفاوت این عوامل، راهبردهای¬های کاربردی WO به منظور برون رفت از وضع موجود به عنوان اولویت اول و راهبردهای SO به منظور خلق فضایی مناسب جهت توسعه و گسترش آینده گردشگری در اولویت دوم برنامه¬ریزی قرار گرفتند. واژگان کلیدی: توسعه گردشگری، بازاریابی، عرضه و تقاضای گردشگری، شهرستان محلات