سنجش میزان سرمایه اجتماعی در منطقه سه شهر زاهدان

مدیریت شهری گروه ها را در شبکه های مختلفی که منافع آنها حکم می کند قرار می دهد و توجه به منافع آنها در جهت دهی ساختار شهری مؤثر می¬افتد. بنابراین مدیریت شهری به بررسی مسائل فضایی می¬پردازد که شهروندان با آن درگیر هستند . سرمایه اجتماعی به عنوان مقوله ای نوظهور در عرصه ی برنامه ریزی و مدیریت شهری؛ از ضرورت های استقرار جامعه مدنی است که دارای ابعاد و مؤلفه های زیادی می باشد. میزان آگاهی عمومی افراد و یا به عبارتی، شهروندان یک شهر از مؤلفه های مهم و تأثیرگذار در مفهوم سرمایه اجتماعی است هرچند که سایر مؤلفه هایی مثل میزان مشارکت و میزان اعتماد هم ارزشی کمتر از این مهم ندارند. در واقع، در بستر سرمایه اجتماعی این مؤلفه ها به نوعی به یکدیگر وابسته هستند و تغییر در هر یک می تواند در دیگری اثرگذار باشد. در توضیح این مطلب می توان چنین گفت که، اگر شهروندان یک شهر از روی ناآگاهی به یکدیگر اعتمادی نداشته باشند، در امور شهر هم مشارکتی نخواهند داشت و عدم مشارکت هم می تواند بسیاری از برنامه ها و طرح های توسعه را با شکست مواجه سازد. ارزش و اهمیت این مقوله باعث گردید تا این مقاله به سنجش آن با استفاده از ابزار پرسشنامه بپردازد.روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی بوده است و از ابزار پرسشنامه جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است. با توجه به تعداد نمونه موردنیاز که بر اساس فرمول کوکران 320 عدد تعیین گردید، پرسشنامه ها در منطقه مورد مطالعه(منطقه3 شهری زاهدان) توزیع و پس از تکمیل و گردآوری آن‌ها، با استفاده از نرم افزار آماریSPSS18، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ برای ترسیم نمودارهای آن نیز از نرم افزار Excell استفاده شد. نتایجی که از این بررسی‌ها حاصل شد، این است که شهروندان منطقه3 شهر زاهدان از نظر میزان "آگاهی"(سیاسی٬اجتماعی و اقتصادی) در وضعیت بالاتر از حد متوسط، (بر اساس طیف 5 گزینه ای لیکرت، عدد3 حد متوسط در نظر گرفته شده است) قرار دارند که این نهادهای مدیریتی شهر می توانند از این پتانسیل شهروندان حداکثر بهره لازم را ببرند. کلمات کلیدی: سرمایه اجتماعی، آگاهی عمومی شهروندان، جامعه مدنی، برنامه ریزی شهری، منطقه3 شهر زاهدان.