بررسی بهینه توزیع فضایی- مکانی خدمات بهداشتی، درمانی شهر فیروزآباد با استفاده از GIS

مراکز خدمات بهداشتی و درمانی که به طور مستقیم در تأمین سلامت فرد و جامعه دخیل می باشند. دسترسی سریع، به موقع و ارزان به این مراکز در هر جامعه، بخصوص در جوامع شهری بسیار ضروری است. در این تحقیق چگونگی توزیع خدمات مراکز درمانی و بیمارستانی شهر فیروزآباد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و استانداردهای شهری و شاخص های تأثیر گذار، تحلیل و ارزیابی شده و ضمن ترسیم وضع موجود چگونگی وضع مطلوب آن با مکانیابی مراکز بهداشتی و بیمارستانی جدید ارائه گردیده است. به منظور انجام این مهم داده های مکانی اولیه، از نقشه (1:5000) شهرداری فیروزآباد اخذ شد و مشخص گردید که این شهر از توزیع مناسب مراکز بهداشتی درمانی برخوردار نیست؛ به طوری که در شرایط موجود کل سرانه اختصاص یافته به خدمات بهداشتی- درمانی برای هر نفر حدود 1 متر مربع می باشد در حالی که این رقم با استاندارد کشوری 1/7 متر اختلاف داشته و از این نظر تفاوت نسبتاً آشکاری را نشان می دهد. ‌این پژوهش با ارائه الگوی مناسب به دنبال استقرار و توزیع بهینه کاربری خدمات درمانی در شهر فیروزآباد می باشد. بدین منظور با در نظر گرفتن معیارهایی چون واقع شدن در همجواری کاربری مناسب، فاصله از کارگاههای صنعتی، نزدیکی به راههای اصلی، نزدیکی به فضاهای سبز شهری، نزدیکی به مراکزشهری، فاصله از سایر مراکز بهداشتی و واقع شدن در شیب مناسب، مکانیابی بهینه این کاربری ها تعیین و تبیین شد. جهت تحقق این مهم ابتدا داده های مکانی جمع‌آوری شده، سپس پایگاه اطلاعاتی GIS تشکیل شد و نقشه های مورد نیاز تهیه و هر یک از معیارها به یک لایه اطلاعاتی در GIS تبدیل گردید. آنگاه به منظور الگوسازی، به هر کدام از لایه های اطلاعاتی بر اساس میزان اهمیتی که در مکان یابی مراکز بهداشتی دارند، با استفاده از مدل AHPوزن مناسبی اختصاص داده شده و نهایتاً با بهره‌گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر فیروزآباد برای انتخاب مکان مناسب جهت‌کاربری بهداشتی- درمانی در 9 دسته از بسیار خوب تا بسیار ضعیف تقسیم بندی گردید؛ سرانجام از میان زمین های دسته بسیار خوب نسبت به تعیین مراکز جدید جهت احداث مراکز بهداشتی- درمانی مناسب آتی مبادرت گردید.