بررسی فیتو شیمیایی عصاره هگزانی برگ¬های گیاه خوشاریزه و بررسی اثر ضد میکروبی عصارهای مختلف گیاه به روش میکرودایلوشن

چکیده فارسی مقدمه و هدف: گیاه خوشاریزه (Echinophora platyloba) از خانواده چتریان Umbelliferae))، گیاهی است، مرتعی که به عنوان طعم¬دهنده غذا¬ها، پنیر و ماست استفاده می¬شود. گیاه E.platyloba به طور گسترده در غرب و مرکز ایران به عنوان چاشنی غذا و گیاهان خوراکی استفاده می¬شود. مردم محلی با اضافه کردن این گیاه به ترشی و رب¬ها و سس گوجه¬فرنگی، به عنوان یک ماده نگهدارنده ضد¬قارچ و ضد¬میکروبی کاربرد دارد. در این مطالعه ما به بررسی اثرات ضد ¬میکروبی عصاره¬های هگزانی، دی¬کلرومتانی، استونی، اتانولی و اتانول-آب اندام هوایی گیاه خوشاریزه بر روی باکتری¬های Acinetobacter baumannei (1), Staphylococcus aureus (2), Shighella felexenry (3), Enterococous fecalis (4) and Escherichia coli (5) به روش میکرودایلوشن و مقایسه اثرات ضد¬میکروبی با توجه قطبیت عصاره¬ها می¬پردازیم. همچنین از آنتی بیوتیک¬های جنتامایسین و اگزاسیلین به عنوان آنتی¬بیوتیک استاندارد استفاده می¬شود. مواد و روش¬ها: اندام هوایی گیاه E.platyloba جمع¬آوری و شناسایی شد. پس از پودر شدن، مواد گیاهی به وسیله دستگاه سوکسله 4 ساعت با هگزان عصاره¬گیری شدند. عصاره تام به وسیله¬ی ستون سیلیکاژل نرمال با مخلوط هگزان : اتیل استات فراکسیونه شد، ساب فراکسیون¬ها با استفاده از Hplc فاز نرمال و معکوس با استفاده از مخلوط هگزان : اتیل استات یا متانول : آب خالص¬سازی شدند.همه ساب¬فراکسیون¬ها به وسیله¬ی HNMR آنالیز شده، سپس ترکیبات خالص به وسیله¬ی CNMR, Mass و Cosy آنالیز شدند. در بخش میکروبی، نمونه گیاه پودر شده، سپس به ترتیب عصاره هگزانی، دی کلرومتانی و استونی به روش سوکسله و عصاره اتانولی و اتانول – آب به روش ماسراسیون تهیه شدند. هر کدام از از عصاره¬ها به طور جداگانه در برابر سه باکتری گرم¬منفی (E. coli , S. flexneri, A. baumannii) و دو باکتری گرم مثبت (S. aureus, E. fecalis) به روش میکرودایلوشن تست شدند. حساسیت باکتر¬های E. coli, S.flexneri, A. baumannii, E. fecalis نسبت به جنتامایسین و باکتری S. aureus نسبت به اگزاسیلین مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج : پس از کروماتوگرافی¬های متعدد، تعدادی اسید چرب و تری¬گلیسرید، همچنین یک ملکول سزکویی¬ترپنویید پلی اکسیژنه به نام vaginatin (شکل 1) از عصاره هگزانی به دست آمد. در بخش میکروبی MIC عصاره هگزانی در برابر باکتری 1، 512 میکروگرم بر میلی لیتر و MIC عصاره اتانولی در برابر باکتری 1تا 4 به ترتیب 2048، 512، 2048 و 2048 میکروگرم بر میلی لیتر بود. MIC سایر عصاره¬ها بالاتر 4096 میکروگرم بر میلی لیتر بود. بحث: vaginatin جدا شده از عصاره هگزانی، اولین سزکویی ترپنویید جدا شده از جنس Echinophora می¬باشد. عصاره اتانولی به عنوان بهترین و عصاره دی¬کلرومتانی کمترین عصاره موثر در بخش میکروبی بودند. باکتری A. baumannii از بقیه باکتری¬ها در برابر عصاره هگزانی حساس تر بود. کلمات کلیدی: Echinophora platyloba، روش میکرودایلوشن، MIC،HPLC ، vaginatin شکل 1- vaginatin