تحلیل مورفوتکتونیک و نئوتکتونیک منطقه آوج – آبگرم (جنوب‌غرب قزوین)

منطقه آوج – آبگرم در شمال‌باختر ایران و در جنوب پهنه‌ البرزباختری قرار گرفته است. با توجه به موقعیت ویژه ساختاری و قرارگیری در مرز دو پهنه ساختاری ایران‌مرکزی و پهنه سنندج – سیرجان، تاکنون مطالعات ساختاری، ریخت‌زمین‌ساختی و نوزمین‌ساختی دقیقی بر روی این منطقه انجام نشده است. به منظور تحلیل ریخت‌زمین‌ساخت و نوزمین‌ساخت منطقه مورد مطالعه، علاوه بر مطالعات صحرایی، روش‌های کمی و کیفی ریخت‌زمین‌ساختی و زمین‌شناسی‌ ساختاری در این منطقه انجام گرفته است. براساس شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی مدل توپوگرافی رقومی (DEM) منطقه و تکنیک‌های نرم‌افزار ArcGIS، پهنه‌بندی زمین‌ساختی با استفاده از شاخص طول جریان – شیب رود (SL)، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره (Vf)، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی (فاکتور عدم تقارن) (Af) و شاخص تقارن توپوگرافی عرضی (T)، انجام گرفته است. بر این اساس منطقه مطالعاتی از نظر فعالیت نسبی زمین‌ساختی (Iat)، به 3 رده، فعال (رده1)، نسبتاً فعال (رده2) و با فعالیت کم (رده3) پهنه‌بندی شد که فعال‌ترین مناطق زمین‌ساختی در طول گسل‌های‌ حسن‌آباد و خررود در بخش شمال و بخش‌هایی از جنوب منطقه است. نتایج به دست آمده از شاخص‌های ریخت‌سنجی و پهنه‌بندی حوضه‌های منطقه، نرخ فعالیت نسبی زمین‌ساختی متوسط تا بالا را در این منطقه نشان می‌دهد. تحلیل پدیده‌های نوزمین‌ساختی و شواهد ریخت‌شناسی مانند جابه‌جایی آبراهه‌ها، قطع‌شدگی و جابه‌جایی عوارض ساختاری، مشخصات هندسی صفحه‌های گسل، حرکات چپ‌بر را اثبات می‌کند و وجود پرتگاه‌های گسلی، قرارگیری رسوبات قدیمی در کنار رسوبات جوان کواترنر نشان دهنده عملکرد معکوس سامانه گسلی فعال در این منطقه می‌باشد. به نظر می‌رسد، الگوی تغییر شکل در منطقه مطالعه شده شامل حرکات راستالغز و معکوس و راندگی‌های جوان‌تر در یک رژیم ترافشاری باشد.