بررسي کارایی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شیراز با استفاده از ترکیب روش های دلفی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و ابر کارایی در سال 1393

مقدمه: يکي از شیوه هاي مفيد مطالعات عملكردي بیمارستانها، بررسي و سنجش میزان «بهره وری»‌ و «کارایی» و مقايسه نتايج آن با استاندارد هاي از پيش تدوين شده و يا مقايسه عملكرد بیمارستانهاي همگن بايکديگر است. از سوی دیگر، انتخاب مناسب ترين مجموعه از متغير هاي ورودي وخروجي، مرحله ي حساسي درهر مطالعه اندازه گيري كارايي است. اهداف: در پژوهش حاضر، جهت بررسی کارایی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز،.پژوهشگر باتوجه به محدودیت های استفاده از مدل DEA ساده، یعنی محدودیت در انتخاب شاخص ها و همچنین مسئله وزن هاي غير منطقي، از کاربرد تکنیک دلفی جهت انتخاب شاخص ها و سپس روش FAHP جهت وزن دهی به آن ها و نیز جهت رتبه بندی کامل بیمارستان ها، از مدل ابر کارایی استفاده نموده است. مواد و روش ها: مطالعه کاربردی حاضر، یک مطالعه مقطعی می باشد که داده های آن بصورت ترکیبی با استفاده از روش هاي کمی و دستيابي به توافق جمعي، جمع آوری شده است. نمونه پژوهش شامل 11 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود و پژوهش در 4 مرحله مرور جامع مطالعات مربوط با شاخصهای ارزیابی کارایی بیمارستان، انتخاب شاخص های مناسب توسط متخصصین با استفاده از تکنیک دلفی، وزن دهی به شاخص ها با استفاده از روش FAHP و در نهایت محاسبه کارایی بیمارستان های مورد نظر با استفاده از مدل ابرکارایی و مقایسه آن با مدل DEA ساده صورت پذیرفت. نتایج: با استفاده از تکنیک دلفی، 8 شاخص ورودی و 9 شاخص خروجی جهت محاسبه کارایی بیمارستان انتخاب و با استفاده از FAHP وزن دهی شد که شاخص های تعداد پزشک متخصص و تعداد تخت فعال و همچنین متوسط مدت اقامت و تعداد اعمال جراحی به ترتیب بعنوان پراهمیت ترین شاخص های ورودی و خروجی شناسایی شدند. همچنین براساس مدل ابرکارایی DEA بیمارستان های 9 و 5 دارای بیشترین کارایی بودند. بحث: مدیران و مسئولین می بایست تجدید نظری در خصوص تعداد بیمارستان ها و توزیع آن ها، بهبود کارایی و کاهش دوباره کاری ها و تکرارها با کوچک نگه داشتن یا کاهش مقیاس بیمارستان های دارای نمرات زیر خط کارایی، انجام دهند. برای بیمارستان های دارای اندازه بزرگ، نیاز به شکستن و تجزیه بیمارستان به اندازه ها و مقیاس های قابل مدیریت وجود دارد.