سازوکار اجرایی شدن منع ربا در جامعه عصر نبوی

رباخواری در جزیره العرب پیش اسلام شایع و رایج بود و عده ای از مردم از این طریق کسب درآمد می-کردند. در دین اسلام رباخواری ممنوع و حرام اعلام شد، پس آیات قرآنی و دستور اکید بر منع ربا توسط قرآن صادر شد و پیامبر(ص) برای جلوگیری از فساد اقتصادی در جامعه دستوراتی درباره آن داشتند. برای این کار آمادگی‌ها و پذیرش از جانب مردم لازم بود. هماهنگ کردن جامعه به دستور قرآن سازوکار خاصی را می طلبید که ضمن آن ربا در زندگی و اقتصاد مردم کنار گذاشته شد. این پایان نامه با شیوه وصفی _ تحلیلی با بهره گیری از منابع کتابخانه‌ای درصدد پاسخگویی به این پرسش اساسی است که منع ربا و مبارزه با رباخواری در جامعه عصر نبوی از نظر فکری و هم از نظر عملی چگونه اجرایی شد؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان فرض کرد که پیامبر(ص) با رویکرد به پیاده سازی آموزه‌های دینی و تأکید بر مواردی از قبیل التزام به تقوای الهی، نشان دادن عاقبت رباخوار و اهمیت کار و تشویق به سرمایه گذاری و تأکید بر زشتی ربا و اثرات آن از نظر فکری قبح اندیشه ربا را ترویج و تبلیغ کردند و از نظر عملی پیامبر(ص) با اتخاذ احکام پیشنهادی اعم از احکام جایگزین و مقایسه‌ای به زدودن ربا از جامعه اقدام کردند. علاوه بر نشان دادن چهره زشت رباخواری و دستور به پرهیز از آن با اقدام عملی در مقابله با نمونه های رباخواری در عصر خود با پیشنهاد احکامی از قبیل بیع و قرضه الحسنه در مقابل ربا و نیز احکام مقایسه ای مانند زکات، صدقه، انفاق به ارائه سازوکار عملی و فکری در مقابل ربا اقدام کردند.