نگاهی به کاخ آپادانای تخت جمشید، مطالعه ی موردی ستون ها و پلکان ها

تخت¬جمشید یکی از پایتخت¬های مهم هخامنشیان است که در شمال استان فارس در 10 کیلومتری شمال شهرستان مرودشت در دامنه کوه رحمت قرار گرفته است. در برخی از قسمت¬های حجاری شده موجود در تخت جمشید مانند کاخ تچر، کاخ هدیش، کاخ سه¬دروازه ، نگاره خزانه و پلکان شرقی تصاویری از نقش برجسته¬های ظروف دیده می-شوند. پژوهش حاضر از طریق بررسی میدانی و کتابخانه¬ای با هدف تحلیل و گونه شناسی ظروف دوره هخامنشی با استناد به نقوش برجسته¬های تخت جمشید صورت گرفته است. این امر که عوامل اقتصادی و فرهنگی تا چه حد در ساخت ظروف دوره هخامنشی تأثیر داشتند پرسشی است که این پژوهش سعی در پاسخگویی بدان داشته و به نظر می¬رسد ظروفی که به عنوان هدایا آورده شده علاوه بر کارکرد تشریفاتی، کارکرد آئینی نیز داشته¬اند. هدف از پژوهش بررسی ارتباط بین کاربرد ظروف هر قوم با نقش مایه¬ها در نگاره¬های تخت¬جمشید، مقایسه ظروف هر قوم با ظروف دیگر اقوام و ملل همجوار و گونه شناسی اشکال ظروف هخامنشی با توجه به نمونه¬های موجود در موزه¬های ایران و خارج از ایران. نتایج پژوهش نشان می¬دهد ظروفی را که ملازمین در پلکان¬های کاخ تچر، کاخ هدیش و کاخ سه¬دروازه حمل می¬کنند و از پله¬ها بالا می¬برند از فلزات گرانبها به ویژه از جنس طلا و نقره می¬باشند. در پلکان شرقی آپادانای تخت¬جمشید ظروفی را که هیئت¬ها در روز سلام نوروزی با خود حمل می¬کنند اکثرا کارکرد تشریفاتی و رسمی دارند از سوی دیگر شواهد حاکی از تأثیرات فرهنگ و هنر آشور بر هنر هخامنشی است که این تأثیرات بر روی ظروف نقش شده بر نگاره خزانه و پلکان شرقی به وضوح قابل مشاهده است. واژگان کلیدی: هخامنشی، تخت جمشید، پلکان شرقی، هیئت¬های نمایندگی، ظرف