بررسي باستانشناختي سنگ قبرهاي اسلامي شهرستان مشكين شهر؛ مطالعة موردي قبرستان اونار

سنگ قب رها به دليل ارتباط نزديكي كه با عقايد انسانها دارند از اهميت بسيار زيادي در حوزه اعتقادي و هنري برخوردارند. شهرستان مشكين شهر به دليل واقع شدن در جغرافياي خاص و نزديكي به پايتخت مذهبي صفويان و همچنين غني بودن از لحاظ سنگ قبرهاي اسلامي و عدم مطالعات كافي در اين حوزه به عنوان منطقه مورد مطالعاتي انتخاب شد. از ميان قبرستا نهاي اين شهرستان، قبرستان اونار به دليل نوع قبور شاخص به عنوان نمونه، بررسي كامل گرديد. هدف از بررسي اين قبرستان، شناسايي، گونه شناسي و ثبت و ضبط سنگ قبرها، بررسي و تحليل نقوش نمادين استفاده شده، گاهنگاري سنگ قبرها و همچنين مهم جلوه دادن سنگ قبرهاي اونار براي نشان دادن تمدن و فرهنگ منطقه به عنوان ميراث ملموس و جلوگيري از تخريب اين سنگ قبرها بوده است. اين پژوهش با بررسي ميداني و مطالعات كتابخان هاي مبني بر رويكرد توصيفي – تحليلي صورت گرفته است به گون هاي كه مطالعات صورت گرفته نشان دهنده اين است كه از لحاظ گاهنگاري اغلب قبور مربوط به دوره صفوي ميباشد تعدادي از قبور ساده نيز به دليل عدم نقوش و علائم راهنما قابل تاريخ گذاري نبوده است. از جمله شاخصه هاي قابل انتساب به دوران شروع نهضت سياسي صفوي و دوران تشكيل حكومت صفوي در سنگ قبرهاي اونار عبارتاند از: نقوش انساني با كلاه خاص دوره صفوي، سنگ افراشت ههايي با كلاهك 12 ترك نماد قزلباشان، استفاده از دعاي صلوات كبيره كه از دعاهايي است كه با ورود صفويان بر روي سنگ قب رها رايج ميشود. منصب خليفه الخلفا كه از مناصب مهم مذهبي دوران صفوي است و نقش استرليزه نخل سه برگ نماد تابوت امام حسين است و از دوران صفوي رايج ميشود.