بررسی مولکولی بروسلوزیس در نمونه های خون و عقده های لنفاوی در شتر به روش واکنش زنجیره ای پلی مراز

بروسلوزیس یکی از بیماری عفونی مشترک (زئونوز) بین انسان و دام است که در اثر آلودگی با باکتری های جنس بروسلا به وجود می آید که نازایی و سقط جنین در اواخر دوره آبستنی و عدم باروری، از مهم ترین هدف های مورد تهدید این بیماری است. بروسلا ملی تنسیس و بروسلا آبورتوس، دو گونه مهم بیماری زا در شتر می باشند که خطرات بالقوه سلامت عمومی بروسلوز را به وضوح نشان می دهند. به دلیل محدودیت ها و خطراتی که در روش های سرولوژی و کشت وجود دارد، استفاده از یک روش دقیق و با حساسیت بالا و هم چنین استفاده از يك تكنيك جايگزين مانند روش مولکولی PCR لازم و ضروري به نظر می رسد. این بررسی در مدت سه ماه (اسفند 1391 تا اردیبهشت 1392) از کشتارگاه نجف آباد اصفهان، نمونه گیری به عمل آمد. روش کار به این شکل بود که به شکل تصادفی از 123 نفر شترهایی که به کشتارگاه نجف آباد اصفهان ارجاع داده شده بودند، 123 بافت لنفاوی از غدد لنفاوی پیش کتفی و هم چنین خون گیری از 123 نفر شتر به میزان 10 میلی لیتر به صورت باز و در هنگام ذبح با استفاده از لوله های حاوی ضد انعقاد EDTA صورت گرفت. تمام نمونه ها در شرایط استریل و با رعایت دمای 4 درجه سانتیگراد در کنار یخ و در عرض 4 ساعت پس از نمونه گیری به مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، انتقال داده شدند. در آزمایشگاه از هر نمونه، DNA با استفاده از کیت استخراج DNA شرکت سیناژن (Cinagen, Tehran, Iran) و با توجه به دستورالعمل کیت خریداری شده، استخراج گردید. سپس نمونه ها تا زمان انجام واکنش PCR در فریزر منفی 20 درجه سانتیگراد، نگه داری شدند. در انتها به منظور ردیابی ژنوم باکتری بروسلا، با استفاده از تکنیک PCR، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که از کل 123 نمونه خون اخذ شده از شترها 14 نمونه از نظر حضور باکتری بروسلا مثبت بوده اند (11.382%). از این 14 نمونه خون که مثبت بوده اند، 5 نمونه مربوط به بروسلا آبورتوس (4.065%) و 3 نمونه مربوط به بروسلا ملی تنسیس (2.439%)، بوده اند. هم چنین از کل 123 نمونه عقده لنفاوی اخذ شده از شتر ها 16 نمونه از نظر حضور باکتری بروسلا مثبت بوده اند (13.008%). از این 16 نمونه عفده لنفاوی که مثبت بوده اند، 4 نمونه مربوط به بروسلا آبورتوس (3.252%) و 2 نمونه مربوط به بروسلا ملی تنسیس (1.626%)، بوده اند. جهت میزان شیوع باکتری در گروه های مختلف شترها (سن، جنس و نوع نمونه)، تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی (آزمون ANOVA و آزمون Pearson Chi-Square) با استفاده از نرم افزار SPSS20 استفاده شده است. ارتباط معنادار آماری بین میزان شیوع باکتری بروسلا و جنسیت مشاهده گردید. در این تحقیق درصد موارد مثبت (میزان شیوع) باکتری بروسلا در بین شترهای ماده 17.8 درصد و در بین شترهای نر 9 درصد بدست آمد (P_value<0/05). بین سایر عوامل مورد بررسی (سن و نوع نمونه)، تفاوت معنی داری وجود نداشت (P_value>0/05). بر اساس نتایج این مطالعه، آگاهی و آموزش سلامت عمومی بر روی دامداری مدرن، پیشگیری از بیماری و خطر ابتلا به بیماری های مشترک انسان و دام کاملاً ضروری به نظر می رسد. هم چنین پژوهش های بیشتر و استفاده از روش های جدید و حساس تر با هدف جداسازی عامل موثر و شناسایی گونه ها و بیوتیپ های در ایران حائز اهمیت می باشد. همچنین نیاز به مطالعه بیشتر جهت ارزیابی تاثیر اقتصادی این بیماری احساس می شود.