بررسی خصوصیات بوم¬شناختی فردی گونه پده (Pupolus euphratica) در دشت سیستان

در این تحقیق، آت¬اکولوژی گونهOliv Pupolus euphratica در دشت سیستان مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور، ابتدا رویشگاه آن در دشت سیستان به کمک نقشه¬های 1:50000 موضوعی مانند نقشه توپوگرافی، نقشه خاک¬شناسی، تصاویر ماهواره¬ای و بازدیدهای صحرایی مشخص گردید. سپس مواردی از قبیل خصوصیات اقلیمی و خاک رویشگاه همچنین، خصوصیات کمی گونه از قبیل، ارتفاع درخت، قطردرخت، درصد تاج¬پوشش و تراکم گونه و نیز، فنولوژی این گونه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که، این گونه دارای چند رویشگاه طبیعی در منطقه از جمله منطقه نیاتک، جزینک و زهک می¬باشد. میزان بارندگی سالیانه در منطقه مورد مطالعه 8/60 میلی¬متر و دمای متوسط سالانه 6/22 درجه سانتی¬گراد می¬باشد. نتایج حاصل از اندازه¬گیری پارامترهای رویشی هر درخت نشان داد، متوسط تعداد در هکتار درختان در رویشگاه بین 280 تا 360 می¬باشد. متوسط قطر درختان بین9 تا 12 سانتی¬متر و متوسط ارتفاع درختان بین3 تا 5 متر و درصد تاج پوشش درختان نیز بین 28 تا 58 می¬باشد. این گونه بر روی انواع بافت خاک از سبک تا سنگین گسترش دارد اما در خاک¬های متوسط تا سنگین دارای تراکم و ارتفاع بیشتری می¬باشد. میزان متوسط کربنات کلسیم در خاک رویشگاه بین14 تا 38 درصد، متوسط کربن آلی بین 3 تا 4 درصد، متوسط ازت بین 34/0 تا 41/0 درصد، اسیدیته بین 7 تا 8، هدایت الکتریکی بین 18 تا 30 دسی¬زیمنس بر متر، میزان شن بین 28 تا 89 درصد، رس بین 1 تا 24 درصد، سیلت بین 10 تا 51 درصد و میزان رطوبت اشباع در خاک رویشگاه بین 21 تا 38 درصد می-باشد. نتایج حاصل از بررسی¬های همبستگی بین عناصر خاک و پارامترهای درخت نشان داد بین هدایت الکتریکی خاک و ارتفاع درختان در سطح اطمینان 1 درصد و نیز با تراکم درختان در سطح اطمینان 5 درصد ارتباط معنی¬دار وجود دارد. همچنین بین رس موجود در خاک رویشگاه و ارتفاع درختان و نیز تراکم درختان در سطح اطمینان 5 درصد ارتباط معنی¬دار وجود دارد. بررسی فنولوژی گونه نشان داد مرحله برگدهی جدید گونه نیمه دوم اسفند ماه، مرحله گلدهی اواسط اردیبهشت، شروع خزان در فصل پاییز و اواخر آذر و بذر دهی گونه از اواسط مرداد شروع شده و تا مهر ادامه پیدا می¬کند. روش اصلی تکثیر این گونه در سیستان بیشتر از طریق قلمه می¬باشد. این گونه در برابر شرایط سخت و خشکسالی¬های پی¬ در پی در منطقه و همچنین تحمل شوری و اسیدیته بالا در خاک مقاومت زیادی داشته است. با توجه به ویژگی¬های یاد شده، این گونه می¬تواند در برنامه¬های مدیریتی و اصلاحی دشت سیستان مورد استفاده قرار گیرد.