شناسایی مناسب ترین رقم جهت پایداری نظام کشت برنج با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

به طور کلی هدف نهایی نظام پایدار، بیشینه سازی منافع حاصل از منابع موجود کشاورزی و کمینه سازی تهدیداتی است که در اثر فعالیتهای موجود کشاورزی متعارف بر محیط عارض می شود. در این میان بذر که در تحقیق حاضر از آن به عنوان ارقام برنج نام برده شد به عنوان عامل مهمی در جهت پایداری مطرح می باشد. لذا، شناسایی رقم مناسب برای پایداری نظام کشت برنج به عنوان هدف اصلی مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه متخصصانی که در خصوص ابعاد پایداری و ارقام برنج دارای اطلاعات کافی هستند، می باشند. که از طریق نمونه گیری غیراحتمالی (هدفدار و گلوله برفی) تعداد 11 نفر شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تعیین روایی پرسشنامه تحقیق از روایی ظاهری و محتوایی و برای سنجش پایایی از نرخ ناسازگاری استفاده شد. به منظور توصیف ویژگی های فردی، حرفه ای و ارتباطی متخصصان از آمار توصیفی (میانگین، میانه، مد و انحراف معیار) بهره گرفته شد، که برای این منظور از نرم افزار 16SPSS استفاده گردید. به منظور دستیابی به هدف اصلی که از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید، برای محاسبه داده ها در این بخش از نرم افزار 2000 Exeprt Choice (EC) استفاده شد. ملزومات بکارگیری تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، در نظر گرفتن معیارها (پایداری نظام کشت برنج) از یک طرف و گزیدارهای تصمیم گیری (ارقام برنج) از طرف دیگر است. معیارهای پایداری با کمک منابع ثانویه با توجه به ویژگی های منطقه مورد مطالعه مشخص شدند. این معیارها در پنج بعد اصلی "اکولوژیکی"، "اقتصادی"، "اجتماعی"، "فنی" و "سیاستی" و 27 زیر معیار قرار گرفتند. از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای اولویت بندی زیرمعیارها و معیارها و انتخاب رقم مناسب برای رسیدن به پایداری نظام کشت برنج استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که ارقام هاشمی و طارم محلی با اختلاف کمی نسبت به هم به ترتیب مناسب ترین ارقام برای پایداری نظام کشت برنج می باشند. همچنین اولویت بندی معیارهای پایداری نظام کشت برنج نشان داد که ابعاد پایداری اقتصادی، اکولوژیکی و فنی نسبت به ابعاد پایداری اجتماعی و سیاستی اهمیت بیشتری دارند.