اثر شوک ها و نوسانات قیمت نفت بر آزاد سازی تجاری در ایران

اکثر مکاتب اقتصادی اعتقاد دارند که آزادی اقتصادی، رشد و توسعه¬ی اقتصادی کشورها را به همراه دارد. آزادسازی اقتصادی شامل مجموعه اقداماتی به منظور برداشتن کنترل¬های دولتی از بازارهای مالی، کالاها و خدمات، کار و بخش خارجی و واگذاری آن به مکانیسم بازار است. یکی از جنبه¬های مهم آزادسازی اقتصادی، آزادسازی تجاری می¬باشد. آزادسازی تجاری به معنای پایین آوردن تعرفه¬ها، حذف دیگر ابزارهای حمایتی از بنگاه¬های اقتصادی و رفع موانع تجاری است. توجه مکاتب مختلف اقتصادی به آزادسازی تجاری در فرآیند رشد و توسعه¬ی اقتصاد، عامل محرکی در جهت شناسایی عوامل موثر بر آن است. با توجه اهمیت زیاد نفت در اقتصاد ایران، می¬توان گفت که شوک¬های قیمت نفت یکی از مهم¬ترین عوامل موثر بر اقتصاد کشور و آزادسازی تجاری می¬باشد. در این پایان نامه با استفاده از روش الگوی خود توضیح با وقفه¬های گسترده اثر شوک¬های قیمت نفت و بعضی از متغیرهای اقتصاد کلان بر آزادسازی تجاری بررسی شد. نتایج برآورد الگوی پویا نشان داد که آزادسازی تجاری با قیمت نفت ارتباط عکس دارد. به عبارت دیگر یک شوک مثبت قیمت نفت باعث کاهش آزادسازی تجاری خواهد شد. همچنین نتایج برآورد رابطه¬ی بلندمدت بیانگر ارتباط عکس آزادسازی تجاری و قیمت نفت است به طوری که در بلندمدت افزایش قیمت نفت با کاهش در آزادسازی تجاری همراه خواهد بود. علاوه بر این، معادله تصحیح خطای آزادسازی تجاری نیز برآورد شد. مهم¬ترین نتیجه حاصل از معادله تصحیح خطا این بود که در صورت بروز یک شوک در هر کدام از متغیرهاو خارج شدن آزادسازی تجاری از تعادل و نرخ بلندمدت خود، در دوره¬ی بعد در حدود 66 درصد این عدم تعادل از بین می¬رود و آزادسازی تجاری به سمت نرخ بلندمدت خود حرکت خواهد کرد. همچنین در معادله¬ی تصحیح خطا ضریب قیمت نفت منفی و معنی دار است که بیانگر اثر منفی شوک های قیمت نفت بر آزادسازی تجاری در کوتاه مدت می¬باشد.