تحقيق پيش رو با کمک گرفتن از متنشناسی به ارائۀ روشی نو برای تصحيح تخمينهای سبکشناسانه از زمان نگارش آثار ادبی با تاريخ نگارش مجهول ميپردازد و نشان ميدهد که متنشناسی امکاناتی به دست ميدهد که ميتوان بوسيلۀ آنها عدم دقت روشهای سبکشناسانه را تصحيح کرد. جامع الستين به عنوان نمونۀ بررسی شده با اين روش، گواه کارآمدی آن است. تاريخ نگارش جامع الستين نوشته ابوبکر احمد بن محمد بن زيد الطوسی، که به« تفسير سوره يوسف» هم مشهور است، نامشخص است. در اين مورد تاکنون صرفا با معيارهای سبکشناسانه قضاوت شده است و از روی مختصات سبکی، اين اثر را همزمان با کشف الاسرار يعنی حدود دهۀ دوم قرن ششم دانستهاند. نگارنده پس از برخورد با ابياتی عربی در جامع الستين که سرايندۀ آن حداقل هفتاد سال متاخر بر تاريخ در نظر گرفته شده از روی مختصات سبکی برای اين کتاب بود، به دقت تخمين زمان قبلی مشکوک شد و از اين رو کليه اشعار موجود در جامع الستين را که از آن شاعران مختلفی از زبان پارسی و عربی است، برای تشخيص صاحبان اين ابيات مورد بازبينی قرار داد و چون طوسی آورده بود که برای نوشتن کتاب خودش کتابهای مربوط به فن وعظ، علی الخصوص وعظ به وسيله داستان يوسف(ع) را مد نظر داشته است، بر متون وعظ و اخلاقياتی مرتبط با داستان يوسف(ع) متمرکز شد و شواهدی بيشتر همسو با جريان تحقيق يافت و دانست که قياس تطور ضبطهای اشعار فارسی و عربی، ميتواند روش تخمينی دقيق از زمان نگارش اثر باشد. خصوصا اشعارعربی که دارای بسامد کمی از تطور ضبط، ناشی از عدم آشنايی عام مخاطبان فارسی زبان با زبان دوم (عربی) است. شرح حال نويسنده جامع الستين، کوچی سريع را از خراسان به عراق و سپس آذربايجان، به نحوی که موجد حدسی قريب به يقين از گريز از سپاه مغول است، گزارش ميکند؛ اين حدس با تخمينهای مربوط به زمان نگارش اين اثر به روش مذکور، نيز شواهد به دست آمده از تاريخ سرايش بعضی اشعار موجود در جامع الستينکاملا مطابق است. نتيجه روش ابداعی اين تحقيق، تصحيح تخمين در خصوص تاريخ نگارش جامع الستين از دهۀ دوم قرن ششم به دهۀ دوم قرن هفتم است.
کلید واژگان :تصحيح تخمين های سبک شناسانه بوسيله متن شناسی، تاريخ نگارش جامع الستين، اشعار درون متن جامع الستين، تطور ضبط های اشعار، متون وعظ
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک