چکیده :

در بینش اسلامی توجّه به چگونگی جهان پسین در دامنه وسیعی از منابع، از متون اولیه آن تا منابع عرفانی و احادیث و ادعیه توجّه خاص دارد. یکی از موضوعات، توصیف باغ بهشت است که در جای جای قرآن از آن نام برده شده است. در این مقاله، ابتدا با مطالعه پیشینه عناصر اصلی باغ اسلامی مانند درخت، آب و... در تمدّن گذشته به اسطوره شناسی این عناصر به مثابه عناصری در ارتباط با امری قدسی، پرداخته می شود. پس از آن با مطالعه بر روی دیدگاه حکمت اسلامی در مورد عناصر مذکور در قرآن و نمونه های باغ اسلامی، سعی شده است تا به مفهوم حکمی بهشت نزدیک شده و سپس با جستجو در متن قرآن و تفاسیر مربوط مورد مطالعه قرار گرفته است. از کلیت مطالب می توان به این جمع بندی رسید، که تصویر باغ در قرآن بر اصول و عناصر منظری خاص تکیه دارد. توصیفات قرآنی از این عناصر، چگونگی ارتباط آن باهم و حکمتی که در لوای آن وجود دارد، شکل خاصی از باغ را ترسیم می کند که نمونه آن را می توان در باغات اسلامی تا به امروز دید. (پورجعفر،محمدرضا، 1375) نقطة اوج تصويري كه از بهشت در قرآن توصيف شده است، "جنات تجری من تحتها الانهار" ميباشد و به معني بوستانهايي است كه از زيردرختان و قصرهاي آن جوي هاي آب جاري است. كلمه شجره در اين عبارت به ظاهر وجود ندارد، اما در معني حس مي شود. درمجمع البيان ابوعلي امين الاسلام طبرسي آمده است، كه كلمة روضه به معناي زمين سبز و خرمي است كه گياهان به خوبی در آن مي رويند و كلمة جنت زميني است كه اطرافش درختكاري شده باشد و در نتيجه روضات الجنات باغهای مشجري است كه وسط، زمين سبز و خرمي را فرا گرفته باشد. بسياري از باغ هاي ايران اين ويژگي را دارند. اعداد و مفاهيمي مانند: چهار باغ، هشت بهشت، باغ در باغ، گردش آب و... ريشه در واژگان قرآني دارند كه به معماري و تركيب بندي باغ هاي ايراني و به تبع آن بسياري از باغ هاي ساير كشورهاي اسلامي و حتي اروپايي راه يافته اند. تاثير باغ ساز ي ايراني در ورساي فرانسه والحمراي اسپانيا شاهدي براين گفتار است. (پورجعفر،محمدرضا، 1375)

کلید واژگان :

باغ بهشتی، باغهای قرآنی، طراحی باغ، منظر در قرآن، حکمت باغ



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک