یکی از سنت های ادبی که در میان شاعران کُرد زبان رایج بوده، گفتگوی شاعر با پدیده های بی جان است. بیستون، تخت جمشید، درخت کهن سال و ... از جمله ی این پدیده ها هستند. پدیده هایی که با تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم پیوند خورده و در میان گفتگوی خود، رونق و شکوه روزگاران کهن را به یاد می آورند. به نظر می رسد این سنت ادبی، ریشه در فرهنگ و تمدن مردمان کُرد داشته باشد؛ از این رو در ادب فارسی مسبوق سابقه نیست. در این مقاله سعی بر آن است تا ابتدا شواهدی از این سنت را در میان سروده های کُردی (گورانی) به دست داده، سپس آن ها را از دیدگاه فرهنگی، اجتماعی، فنون ادبی (بیان، نقد ادبی و...) و اسطوره شناسی نقد و بررسی کنیم.
کلید واژگان :
ادبیات کُردی، گویش گورانی، پدیده های بی جان، تشخیص، زبان حال، نوستالوژی.
