ارزیابی عملکرد استان های کشور در تولید مواد پروتئینی

بررسی تولید و مصرف محصولات غذایی نشان می‌دهد که در ایران فراتر از اغلب کشورها کالری روزانه مصرف می‌شود اما انرژی دریافتی تعادل لازم را ندارد و بیشتر انرژی تامین‌شده از محل هیدروکربورهاست که در عین حال بیشتر نیز حجیم هستند و تامین انرژی از سایر منابع به ویژه غذاهای با منشا حیوانی که سرشار از پروتئین و مواد مغذی هستند، کمتر است. آن چنان که در سند فرابخشی امنیت غذا و تغذیه آمده است، الگوی غذای مصرفی جامعه ایرانی پایه گیاهی دارد و نان و غلات 33‌ درصد وزن سبد مصرفی را تشکیل می‌دهند. پروتئین حیوانی کمتر از یک سوم پروتئین توصیه شده را تشکیل داده و میزان مصرف لبنیات نیز در کشور یک سوم مصرف کشورهای پیشرفته بوده است. با عنایت به این¬که امروزه حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع در گرو سلامت نیروی انسانی است و یكی از مشخصه های مهم توسعه در جوامع مترقی، میزان مصرف سرانه پروتئین است لذا این پژوهش بر آن است تا جهت بهره برداری صحیح و مطلوب تر برنامه¬ریزان و تصمیم¬گیران از ظرفیت های بالقوه و غنی در کشور، با تکیه بر روش¬هاي کمي به سطح بندي فضایی مکان¬های تولید مواد پروتئینی، مقایسه و تعیین درجه برخورداری و محرومیت مناطق کشور بپردازد. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد استان¬های کشور در تولید مواد پروتئینی، با استفاده از منابع اسنادی، درصدد است تا میزان توسعه تولیدات دامی را براي 30 استان کشور که بعنوان جامعه آماری انتخای گردیده¬اند با استفاده از مدل تاکسونومی عددی و نرم افزارها Excel وSpss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. تحلیل آماری داده¬های موجود حاکی از ایجاد شکاف عمیقی بین استان¬های کشور است. بطوری که در شاخص¬های تولید مواد پروتئینی خراسان رضوی با 15/0 بسیار توسعه¬یافته و استان های آذربایجان شرقی با 26/0 و اصفهان با 31/0 توسعه¬یافته و استان¬های فارس، مازندران، تهران و همدان با میانگین 57/0 از توسعه متوسط برخوردار بوده¬اند. نتایج همچنین موید محرومیت 2 استان کشور در زمینه تولید مواد پروتئینی می¬باشد؛ که در این میان بوشهر، هرمزگان، ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و خراسان¬شمالی با ضریب تقریبی 83/0 در زمره استان های بسیار محروم قرار داشتند. این بررسی معتقد است تنوع اقلیمی و توان اکولوژیکی کشور و همچنین جایگاه مهم فراورده¬های دامی و منابع ذی¬قیمت پروتئینی در سلامت آحاد جامعه ایجاب می¬کند متولیان امر ضمن کسب شناخت دقیق، برنامه ریزی دقیق و مدیریت هدفمند، با بکارگیری روش¬های علمي (مطالعه و بررسی زمینه های فیزیولوژی، تغذیه، اصلاح نژاد دام و رعایت اصول بهداشتی و مدیریت در پرورش دام و نگهداری محصولات) زمینه لازم جهت بالا بردن تولید اقتصادی محصولات دامی و نیل به خودکفایی در تهیه پروتئین حیوانی مورد نیاز کشور را فراهم سازند.

عملکرد، استانهای کشور، تولید، مواد پروتئینی