بررسی اثر حشره کشی اسانس Thymus daenensis بر روی شپشه برنج Sitophilus oryzae L. (Col.: Curculionidae)

طی سال‌های اخیر تحقیقات گسترده‌ای روی ترکیبات گیاهی متعدد، جهت دست‌یابی به جایگزین‌های کم خطر و موثر‌تر از حشره‌کش‌های شیمیایی برای کنترل آفات انباری صورت پذیرفته است. در این تحقیق اثر حشره‌کشی اسانس گیاه آویشن دنایی روی حشرات کامل شپشه‌ برنج در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب استخراج شد. این تحقیق در قالب آزمایش طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در شش غلظت و سه تکرار برای اسانس (سمیت تنفسی) همراه با تیمار شاهد در شرایط دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و تاریکی انجام شد. مقادیر LC50 توسط نرم افزار SPSS.21.0 محاسبه گردید که بر اساس آن مقدار LC50 اسانس آویشن دنایی بعد از 48 ساعت 0/43±138/90 میکرولیتر بر لیتر هوا بر روی حشرات بالغ شپشه برنج محاسبه گردید. براساس نتایج حاصل از GC-MS تعداد 26 ترکیب شیمیایی در اسانس آویشن دنایی شناسایی شد که در آن ترکیباتی مانندThymol (52/24 درصد) ،2-Ispropyl-1-methoxy-4-methylbenzen (6/40 درصد)، Trans-Caryophyllene(6/21 درصد) وBenzene (4/41 درصد) بیشترین درصد گیاه فوق را به خود اختصاص دادند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس درصد تلفات افزایش یافت. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس آویشن دنایی منبع بیولوژیکی مؤثری است که می‌توان از آن جهت حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج استفاده کرد البته برای کاربردی‌سازی این ترکیبات، لازم است مطالعات بیشتری صورت بگیرد

حشره‌کشی، اسانس، آویشن دنایی، شپشه برنج