تاثیر سیاست‌های پولی بر نرخ ارز و شاخص قیمت سهام در ایران: رویکرد خود رگرسیون برداری

سیاست‌های پولی و شاخص قیمت سهام به عنوان متغیرهای بازار داخلی و نرخ ارز به عنوان مهم‌ترین متغیر بازار خارجی، نقش بسیار مهمی در نوسانات اقتصادی یک کشور ایفا می‌کنند. لذا شناسایی این متغیرها، تجزیه و تحلیل نوسانات و تصمیم‌گیری مناسب درباره آن¬ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در اين مطالعه علاوه بر تبيين نظری موضوع، از الگوی خود رگرسیونی برداري (VAR) و داده‌های فصلی1381:1تا 1389:4 استفاده می‌شود. بعد از بررسی مانایی متغیرها و تعیین وقفه بهینه، برای بررسی متغیرها در کوتاه مدت و بلندمدت از آزمون جوهانسن – جوسیلیوس برای تعیین بردارهای هم انباشتگی، و از توابع واکنش و تجزیه واریانس برای تجزیه و تحلیل استفاده می‌شود. نتایج حاصل از تابع واکنش نرخ ارز نسبت به حجم نقدینگی نشان می‌دهد که هر گاه تکانه‌ای به اندازه يك انحراف معيار به متغير حجم نقدینگی وارد گردد، در دوره اول اثری بر نرخ ارز ندارد. از دوره دوم تا چهارم اثر آن منفی و کاهشی بوده و از دوره پنجم به بعد اثرش مثبت بوده و سیر صعودی پیدا می‌کند. تابع واکنش شاخص قیمت سهام نیز نشان می‌دهد که حجم نقدینگی اثر مثبتی بر شاخص قیمت سهام می‌گذارد ولی در برخی از دوره‌های زمانی اثر آن افزایشی و کاهشی است و این بیانگر نوسان زیاد شاخص قیمت سهام می‌باشد. بر اساس نتايج حاصل از تجزيه واريانس برای نرخ ارز و شاخص قیمت سهام، سهم متغير حجم نقدینگی در طي کوتاه مدت کم بوده و در طی زمان و در بلند مدت اثر آن افزایش می‌یابد. نکته قابل‌توجه این است که متغیر شاخص قیمت سهام نیز نقش مهمی در توضیح نوسانات نرخ ارز ایفا می‌کند. نقش شاخص قیمت سهام در نوسان نرخ ارز در کوتاه مدت 84/12 درصد هست که این اثرگذاری در بلندمدت به بیش از 33 درصد می‌رسد و این وابستگی زیاد دو متغیر را در اقتصاد ایران نشان می‌دهد.

سیاست پولی، نرخ ارز، شاخص قیمت سهام، الگوی خود رگرسیون برداری، ایران