رابطه اصول معماری با حقوق و تربیت شهروندی از دیدگاه امام علی به روایت نهج البلاغه

يكي از مباحث مهم جهان امروز اصول معماری با توجه به حقوق و تربیت شهروندي است. مباحث شهروندی به شکل امروزی سابقه تاریخی ندارد، ولی باید اعتراف کرد که طی قرن اخیر مطالب و مباحث آن رشد فزاینده ای داشته است. باید گفت که شاید طرح بحث اصول و معیارهای شهرسازی با حقوق شهروندی از دیدگاه نهج البلاغه و نظرهای حضرت علی بهترین شیوه در دستیابی به این حوزه است. زیرا نهج البلاغه در حکم برادر قران کریم و حضرت علی از آگاه ترین شخصیت ها به اسلام بعد از پیامبر است. از طرفی دیگر، وی برای مدتی زمامداری حکومت اسلامی را در دست داشته است و بیش از سایر دوره ها زمامداری آن حضرت با تنوع نژادها، زبان ها، رنگ ها، سبک های زندگی و سرزمین ها روبرو شده است. در این مقاله با ارائه تعریفی از شهروندی و اصول معماری و وضعیت آن و نیز نظر قرآن در این باره، حقوق شهروندی بر اساس معیار معماری و ویژگی های مسکن از دیدگاه نهج البلاغه و حضرت علی بررسی می شود. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش استفاده از روش تحقیق کیفی بوده به این معنا که با استفاده از متن نهج البلاغه اقدام به استخراج مفاهیم و کانسپت سازی نموده و در ادامه با استخراج ساختار و تبدیل ساختار مفهومی به معیارهای طراحی سعی در ارائه اصول معماری با توجه به تربیت شهروندی از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه را دارد. نتیجه حاصل از این پژوهش به دست آوردن معیارها و تصویری از شهر مطلوب اسلامی به استناد نهج البلاغه بوده که قابلیت تعمیم در بخش مدیریت شهری و معماری اسلامی ایرانی می باشد.

نهج البلاغه، اصول معماری، حقوق شهروندی، مسکن.