چکیده :

نقوش سنتی تزئینی در هنرهاي دستي از زيباي¬هايي نشاًت گرفته است که ذوق و سليقه مردمان هر دياري می¬باشد که نشان-دهنده توجه آنان به پيرامون هزار رنگ و دنياي اطرافشان است؛ نشانی از سرخوشي¬هاي حال وگذشته را با آفرينش آثارجاوداني به نمايش گذاشته¬اند. سرزمین سیستان و بلوچستان جز یکی از استان¬های بسیار غنی در زمینه¬ی نقوش تزئینی است. تکنیک¬های خامک دوزی و سوزن‌دوزی، از جمله هنر¬هایی می¬باشند که برگرفته از ذوق و قریحه فرد هنرمند همان سرزمین¬اند، همان‌گونه که بسیاری از شاهکارها از فکر کردن، اندیشیدن و میل به کمال رسیدن سرچشمه گرفته است؛ بنابراین از همان ابتدا در وجود آدمی یافت می‌شود و از سرشت ناخود آگاه فرد الهام می‌گیرد، این هنرها تلفیقی از رنگ‌های خالص و طبیعی و نقوش زیبایی -برگرفته¬ از طبیعت¬اند که می‌توان آن¬ها را در میان زنان و دختران بلوچ و سیستان به عنوان هنری ظریف و پرسابقه دید چراکه برای تامین مایحتاج زندگی و سر و سامان دادن وضع اقتصادی خانواده‌های کم درآمد نقش به سزایی داشته¬اند.پژوهش حاضر بر آن است ضمن شناسایی نقوش تزئینی در این هنرها، به تبیین وجوه زیباشناختی این آثار نیز بپردازد. لذا این پژوهش به دو سوال اساسی پاسخ می¬دهد:1- چه فرم و نقوشی در این آثار به کار گرفته شده است و چه ویژگی¬های زیباشناسانه¬ای را در بردارند؟2- چه نقاط افتراق و اشتراکی بین این دو آثار قابل مشاهده است؟ مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و با متد کتابخانه¬ای اطلاعات گردآوری شده¬اند و بررسی آثار بصورت تطبیقی می¬باشند. نتایج پژوهش نشانگر آن¬است: هنر خامه دوزی یا همان ابریشم¬دوزی اصولا تک¬رنگ و یا دورنگ بوده است و اغلب با نقوش هندسی و گیاهی ساده آمیخته شده¬اند ولی طرح¬های سوزن¬دوزی بسیار متنوع بوده و با الوان متعددی آراسته شده¬اند و فرم¬های گیاهی و هندسی نسبتاً پرکاری قابل مشاهده است.

کلید واژگان :

واژگان کلیدی: نقوش تزئینی، سیستان¬ و بلوچستان، خامک دوزی، سوزن¬دوزی



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک