بررسی اقدامات میرزا محمد تقی‌خان فراهانی (امیرکبیر) در عصر ناصری الگوی ماندگار تحول و توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی ایران

ماندگاری نام برخی از انسانها در برگ های تاریخ آنچنان است که نیازی به واکاوی تاریخ برای جستار نام آنها نیست و چه زیباست که این مانایی حاکی از نکوداشتی باشد که از آن انسانها باقی مانده است. میرزا تقی خان فراهانی ملقب به امیرکبیر از جمله این شخصیت هاست که به خاطر انقلابی که در حوزه های مختلف در عصر قاجار ایجاد کرد، نام خود را به صورت جاودانه در تاریخ ایران ثبت نمود. در عصر قاجار زمينه اخذ اصول زندگي و معارف جدید به علت ارتباط مردم ايران با روسيه در شمال و انگليس در جنوب و رفت و آمد هيات ها و سفرا و نمايندگان اروپايي به ایران آماده شده بود ، اما درباريان جسارتی براي دست زدن به اصلاحات كشوري و لشگري نداشتند و با هر نوع تغيير مخالفت مي كردند و شاه را نيز بدبين كرده بودند، امير كبير با اراده ثابت و محكم و بدون ترديد و تزلزل خود دست به اصلاحات كشوري و لشكري زد. وی در دورانی مسند امور کشور را در دست گرفت که نظام اقتصادی و کشاورزی به صورت سنتی و بی بهره از تکنولوژی های روز آن عصر بود و سرمایه های کشور در جهت تامین کالاهای غیر ضرور به کشور های بیگانه صادر می شد و از بین می رفت. سیاست رشد اقتصادی امیر کبیر برپایه ایجاد صنایع نوین، توسعه کشاورزی و تجارت داخلی و خارجی بنیان نهاده شد. امیرکبیر سعی بر آن داشت تا کشاورزی کشور و صنایع کوچک وابسته به آن را توسعه دهد و از واردات کالاهای غیر ضرور کاسته و به صادرات محصولات تولیدی بیافزاید و به این شیوه از وابستگی اقتصادی ایران بکاهد. در این پژوهش سعی بر آن است تا به بررسی نقش کلیدی این بزرگ مرد در احیای کشاورزی در ایران در عصر ناصری بپردازیم.

امیر کبیر، توسعه پایدار، قاجار، کشاورزی، ناصری