شناسايي عوامل موثر بر مشارکت زنان روستايي در برنامه هاي آموزشي – ترويجي مراكز خدمات جهاد ‏كشاورزي

هدف: زنان روستايي نقش قابل توجهي در فعاليت هاي روستايي به ويژه در زمينه توليدات کشاورزی ‏دارند. با توجه به اين مهم، ارتقا سطح دانش،‏ مهارت و جايگاه زنان از طريق بهبود ميزان مشارکت و استفاده آنان از برنامه هاي آموزشي و ترويجي از اهميت بسزايي ‏برخوردار است. در اين راستا، ‏هدف تحقيق حاضر، شناسايي عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستايي در برنامه هاي آموزشي- ‏ترويجي مراكز ‏خدمات جهاد ‏كشاورزي در شهرستان آمل است تا در نتيجه بهبود سطح مشاركت آنان، بتوان در جهت تسهيل و تسريع فرايند توسعه كشاورزي و روستايي گام مثبتي برداشت. روش: تحقيق حاضر به لحاظ هدف، کاربردي است و ماهيت توصيفي - همبستگي دارد. براي گردآوري اطلاعات از مطالعات كتابخانه اي و پيمايش ميداني استفاده شده است. ابزار تحقيق پرسشنامه است كه روايي و پايايي آن با استفاده از نظرات متخصصان و آزمون آلفاي کرونباخ (86/0>α>78/0) مورد تأييد قرار گرفت. جامعه آماري تحقيق حاضر شامل 67488 نفر از زنان روستايي شهرستان آمل در استان مازندران مي باشد (67488N=) كه براساس فرمول کوکران 384 نفر به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي تناسبي انتخاب شدند (384n=). بمنظور تجزيه و تحليل اطلاعات از نرم افزار 16SPSS استفاده گردید. یافته‌ها: نتايج توصيفي تحقيق نشان دادند كه ميزان مشارکت زنان روستايي در برنامه هاي آموزشي- ترويجي در سطح خوبي قرار دارد. نتايج يافته هاي تحليلي نيز نشان داد که رابطه مثبت و معني داري بين سن، سطح تحصیلات، درآمد ماهیانه، ميزان استفاده از منابع اطلاعاتي، ويژگي هاي اجتماعي، ويژگي هاي نگرشي و ويژگي هاي اقتصادي زنان روستايي با ميزان مشارکت آنها در برنامه هاي آموزشي- ترويجي وجود دارد. نتايج حاصل از رگرسيون چندگانه نيز نشان دادند كه ويژگي هاي اقتصادي، سطح تحصيلات، ميزان درآمد، عوامل نگرشي، سن و ميزان استفاده از منابع اطلاعاتي 10/37 درصد از تغييرات ميزان مشارکت زنان روستايي در برنامه هاي آموزشي- ترويجي را تبيين مي كنند. محدودیت‌ها: دسترسی به زنان روستایی و کسب اطلاعات مورد نياز، عمده ترين چالش تحقیق حاضر می باشد. راهکارهای عملی: با توجه به نتایج تحقیق، انجام تجزيه و تحليل جنسيتي بمنظور ارائه اطلاعاتی در جهت روشن نمودن نقش و اهمیت آموزش زنان روستایی در توسعه پایدار كشاورزي و روستایی، ارتقاء سطح تحصیلات زنان روستایی، بهبود نگرش زنان، گسترش فرصتهاي استفاده زنان روستایی از منابع اطلاعاتي، تقویت بعد اقتصادی از جمله بهبود وضعیت درآمدی از طریق فراهم نمودن شرایط انجام فعاليت هاي درآمدزا از قبيل خياطي و مهيا نمودن شرايط فعالیت در حوزه بازار يابي محلي و فروش محصولات برای زنان روستایی، تا حد زيادي می تواند در جهت مشارکت فزاينده زنان روستایی در برنامه هاي آموزشي - ترويجي‏ موثر باشد. اصالت و ارزش: با توجه به سهم و نقش بنيادي زنان روستايي در توسعه كشاورزي و روستايي-بويژه در مناطق شمالي كشور- شناسايي عواملي كه بر ميزان مشارکت آنان در برنامه هاي ‏آموزشي - ترويجي مراكز خدمات جهاد ‏كشاورزي كه تسهيل كننده فرايند توسعه بخش كشاورزي و روستايي مي باشند، بسيار ضروري است، چرا که مشاركت زنان روستايي در برنامه های آموزشی – ترویجی ضمن ارتقاء سطح دانش و مهارت آنها در حوزه كشاورزي و روستايي، موجب ارتقائ آگاهي آنها در شناخت پروژه ها و كمك به آنان در اجراي ‏برنامه هاي توسعه روستايي مي گردد و در استمرار و تداوم بهينه برنامه هاي اجرا شده و بهره وري ‏و نگهداري از نتايج و دستاورد هاي آنها تاثير بسزايي دارد. لذا شناسایی عوامل موثر بر مشارکت زنان روستایی در برنامه های آموزشی ترویجی - بدلیل عدم انجام چنين تحقيقي در منطقه آمل- مورد توجه قرار گرفت. نتایج حاصله می تواند راهگشاي اتخاذ تصميمات و اقدامات مسئولین حوزه کشاورزی و توسعه روستايي باشد.

مشارکت، برنامه هاي آموزشي- ترويجي، زنان روستايي، شهرستان آمل.‏