چکیده :

طرح واره ی حجمی یکی از مهم ترین طرح واره های تصویری است که بر بودن چیزی در درون چیز دیگر دلالت دارد. بر اساس این طرح واره، انسان از طریق تجربۀ قرار گرفتن در مکان های دارای حجم، بدن خود را مظروفی می انگارد که می تواند در ظرف های انتزاعی قرار گیرد و طرح وارۀ حجمی را پدید آورد. سعدی در حوزۀ ادبی شاعری واقع گراست و این مقاله واقع¬گرایی او را در قالب سه طرح وارۀ حجمی سر، چشم و دل بررسی کرده است. طرح وارۀ سر، تداعی گر تضاد عقل و عشق است. می توان عشق را نمایندۀ طبقۀ فرودست و عقل را نمایندۀ طبقۀ فرادست/ حاکم دانست و پیروزی عشق بر عقل را نمود استعاری غلبۀ مردم بر پادشاهان ستمگر و بازتابی از واقع گرایی سعدی به شمار آورد. طرح وارۀ حجمیِ چشم، ما را به ابعاد دیگری از واقع¬گرایی سعدی، مثل نگاه حسی و برون گرا و نگرش قضاوت گر و متفکّرانۀ او رهنمون می گردد. جهت گیری مفهوم¬سازی طرح واره های تصویری، همسان انگاری قدرت دلِ عاشق با زیبایی معشوق و ویژگی های غم سعدی نیز بر آفاقی بودن فضای دل او دلالت دارند.

کلید واژگان :

غزلیّات سعدی، طرح وارۀ حجمی، طرح وارۀ سر، چشم، دل.



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک