بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و میزان پایبندی شهروندان به فرهنگ شهروندی

در دهه های اخیر مفاهیم سرمایه اجتماعی و فرهنگ شهروندی به عنوان مؤلفه¬های کلیدی علوم اجتماعی مورد توجه اندیشمندان و صاحب¬نظران قرار گرفته است. در این ارتباط، متغیرهای مشارکت، انسجام، اعتماد و آگاهی اجتماعی به عنوان مؤلفه¬های اساسی سرمایه اجتماعی و نیز ارزش¬ها و هنجارهای شهروندی بخش وسیعی از مباحث نظری و پژوهشی اندیشمندان و پژوهشگران علوم اجتماعی را به خود اختصاص داده است. بر این مبنا، هدف اساسی این مقاله، تبیین وضعیت فرهنگ شهروندی و سرمایه اجتماعی و چگونگی پیوند و ارتباط این دو در جامعه آماری مورد مطالعه می¬باشد. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده¬های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی متغیرهای سرمایه اجتماعی و فرهنگ شهروندی با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب با (92/0و 86/0=a) مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه¬آماری تحقیق کلیه شهروندان 15 سال به بالای شهر تهران در سال 1393 می¬باشد. با استفاده از فرمول نمونه¬گیری کوکران تعداد 1112 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده¬اند. نتایج تحقیق با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، همبستگی مثبت و معنادار بین میزان سرمایه اجتماعی و میزان پایبندی به فرهنگ شهروندی (34/0=r) در سطح اطمینان 99 درصد را مورد تأیید قرار داده است. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره حاکی از میزان تأثیر هر یک از متغیرهای مشارکت اجتماعی، آگاهی اجتماعی و اعتماد اجتماعی بر میران فرهنگ شهروندی به ترتیب برابر با 21، 17 و 6 درصد می¬باشد. واژگان کلیدی:

فرهنگ شهروندی، سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی.